Το έργο του εμβληματικού ζωγράφου Αλέκου Φασιανού

Ο Αλέκος Φασιανός, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το βράδυ της Κυριακής, σε ηλικία 87 ετών, θα μπορούσε να θεωρηθεί επίγονος της γενιάς του ’30, επισήμαιναν οι επιμελήτριες μεγάλης αναδρομικής έκθεσης του ζωγράφου, που είχε τιτλοφορηθεί «Μυθολογίες του καθημερινού» και είχε οργανωθεί το 2004 στην Εθνική Πινακοθήκη.

Πυξίδα του έργου του: «ο κυρίαρχος μύθος της ‘ελληνικότητας’», της πίστης στις αιώνιες ελληνικές αξίες, «τις μόνες που, σύμφωνα με την ιδεολογία της περιώνυμης γενιάς, παρείχαν εχέγγυα αυθεντικότητας και ιθαγένειας στην δημιουργία ενός Έλληνα καλλιτέχνη. Τα παιδικά του χρόνια στην Πλάκα, στη σκιά της Ακρόπολης, η φιλόλογος μητέρα του και η θητεία του στο εργαστήριο του Γιάννη Μόραλη στη Σχολή Καλών Τεχνών πρέπει να λειτούργησαν σαν καταλύτες, επιταχύνοντας αυτό τον προσανατολισμό», παρατηρούσαν οι ιστορικοί τέχνης Έφη Αγαθονίκου και Άρτεμις Ζερβού στην αναδρομική εκείνη έκθεση.

Ο χρωματικός καμβάς του Φασιανού, οι ρίζες του στην παραδοσιακή τέχνη, έκαναν τον ζωγράφο λαοφιλή, ανυψώνοντας το εικαστικό του ιδίωμα σε εξέχουσα θέση.

Το όραμα του Αλέκου Φασιανού να στεγάσει το έργο του σε μουσείο στο πατρικό του σπίτι, στην περιοχή του σταθμού Λαρίσης, στη συμβολή των οδών Ν. Μεταξά και Χίου, έγινε πραγματικότητα «δια χειρός» του σπουδαίου αρχιτέκτονα Κυριάκου Κρόκου. Οι δυο φίλοι συνεργάστηκαν για την αναδημιουργία της αθηναϊκής πολυκατοικίας του ’70 και οι εργασίες ξεκίνησαν στις αρχές του ’90. Ολοκληρώθηκαν το 1995. Το κτίριο λειτούργησε ως χώρος-εκθετήριο έργων του καλλιτέχνη, όπου κατά καιρούς ο Αλέκος Φασιανός έδινε διαλέξεις. Η κόρη του ζωγράφου, Βικτώρια Φασιανού, δίνει νέα πνοή στο αρχιτεκτόνημα ώστε να εκπληρώσει τον σκοπό για τον οποίο προοριζόταν το κτίριο και να εγκαινιαστεί εντός 2022.

Πέρα από τις τοιχογραφίες και τις εικαστικές παρεμβάσεις του Αλέκου Φασιανού στο κτίριο, το μουσείο έχει στόχο να παρουσιάσει σταδιακά όλες τις εικαστικές περιόδους του καλλιτέχνη, από το 1959 έως το 2019, στο σύνολο του έργου του και με τον τρόπο που αυτό εκφράστηκε σε όλους τους τομείς που καταπιάστηκε ο Αλέκος Φασιανός: θέατρο, εικονογράφηση βιβλίων, κεραμεική τέχνη…

Κατερίνα Σακελλαροπούλου

«Αποχαιρετούμε έναν αυθεντικό δημιουργό που έχτισε έναν εντελώς δικό του, προσωπικό κόσμο»

Για έναν αυθεντικό δημιουργό που έχτισε έναν εντελώς δικό του, προσωπικό κόσμο, κατακτώντας με την αλήθεια του, τη διεθνή αναγνώριση, έκανε λόγο η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, αποχαιρετώντας τον Αλέκο Φασιανό. Σε δήλωσή της, η κ. Σακελλαροπούλου, αφού εξέφρασε τη βαθιά της λύπη και τα συλλυπητήριά της στην οικογένεια του Αλέκου Φασιανού, τόνισε: «Αποχαιρετούμε σήμερα έναν ζωγράφο από τους πλέον αναγνωρίσιμους, ξεχωριστούς, οικείους και αγαπητούς της σύγχρονης ελληνικής τέχνης, έναν αυθεντικό δημιουργό που έχτισε έναν εντελώς δικό του, προσωπικό κόσμο. Το έργο του, γεμάτο σφρίγος και ζωντάνια, εποικισμένο με χαρακτηριστικές μορφές ζωγραφισμένες σε ηρωική κλίμακα, συναιρώντας επιρροές από την αρχαιοελληνική τέχνη, τη λαϊκή παράδοση, τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό, αποπνέει μια ιδιαίτερη αίσθηση της ελληνικότητας και καταφέρνει, με την αλήθεια του, να καταστήσει οικουμενικό το τοπικό, κατακτώντας τη διεθνή αναγνώριση».

Κυριάκος Μητσοτάκης

«Ως ζωγράφος ο Φασιανός έκανε ό,τι και ως άνθρωπος: εστιάζοντας στη μορφή, προσέγγιζε πάντα την ψυχή»

«Η Ελλάδα δεν έχει πια μαζί της έναν μεγάλο καλλιτέχνη που χάρισε απλόχερα χρώμα στην καθημερινότητά της. Έναν ζωγράφο, αληθινό ποιητή. Όχι μόνο γιατί ο Αλέκος Φασιανός έγραφε ο ίδιος ποιήματα και πεζά. Αλλά κυρίως γιατί με τον χρωστήρα του ισορροπούσε πάντα ανάμεσα στον ρεαλισμό και την αφαίρεση. Στις απλές και τις ονειρικές στιγμές. Στην πραγματικότητα και τον μύθο. Σφράγισε, έτσι, για δεκαετίες μία αισθητική που γεννούσε γνήσιο και πλούσιο συναίσθημα», δήλωσε ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, για την απώλεια του Αλέκου Φασιανού.

«Είχα την τιμή να τον γνωρίζω προσωπικά, όπως και την αγαπημένη του Μαρίζα», ανέφερε ακόμη ο κ. Μητσοτάκης και συνέχισε: «Στις περισσότερες δημιουργίες του πρωταγωνιστούσε ο άνθρωπος. Όπως και στη σκέψη του. Πριν από λίγο καιρό, άλλωστε, με αφορμή την πανδημία, μάς καλούσε να την αντιμετωπίσουμε με “αλληλεγγύη, αγάπη και Παιδεία”. Και να απαντήσουμε στις δυσκολίες φέρνοντας οι ίδιοι “τον παράδεισο μέσα μας και στον χώρο μας”. Ακριβώς όπως και εκείνος είχε επιλέξει να είναι λιτός, προσηνής, ευαίσθητος και υπεύθυνος».

Τέλος, ο Έλληνας Πρωθυπουργός τόνισε ότι ο Αλέκος Φασιανός μάς αφήνει πολύτιμη κληρονομιά το έργο του στη ζωγραφική, στη σκηνογραφία, στην εικονογράφηση. «Σε αυτό, όμως, δεν κατατάσσονται μόνο οι ελεύθερες φιγούρες και τα έντονα χρώματα που προσέφερε στο σύγχρονο πολιτισμό μας. Αλλά και ο δυναμισμός που έκρυβε ο γαλήνιος χαρακτήρας, η σωστή κρίση και η υποδειγματική συμπεριφορά του. Γιατί ως ζωγράφος ο Φασιανός έκανε ό,τι και ως άνθρωπος: εστιάζοντας στη μορφή, προσέγγιζε πάντα την ψυχή.

Μαζί με όλους τους Έλληνες αποχαιρετώ έναν φίλο. Και μοιράζομαι τη μεγάλη θλίψη με την σύζυγο, τα δύο παιδιά του και όλους τους δικούς του ανθρώπους».

Αλέξης Τσίπρας

«Βαθιά ευγνωμοσύνη για την πολιτιστική κληρονομιά που μας αφήνει ο Αλέκος Φασιανός»

Βαθιά ευγνωμοσύνη για την πολιτιστική κληρονομιά που αφήνει ο Αλέκος Φασιανός και συλλυπητήρια στους οικείους του εμβληματικού ζωγράφου, εξέφρασε ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, κ. Αλέξης Τσίπρας.

Συγκεκριμένα, σε ανάρτησή του στο Facebook, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ανέφερε: «Οι παρισινές γκαλερί και η βαθιά ελληνικότητα. Οι ζωγραφισμένοι τοίχοι στην Τζια του. Οι φιγούρες και οι ποδηλάτες του. Το μπλε και το κόκκινό του. Βαθιά ευγνωμοσύνη για την πολιτιστική κληρονομιά που μας αφήνει ο Αλέκος Φασιανός, θερμά συλλυπητήρια στους οικείους του».

Λίνα Μενδώνη

«Η τέχνη του Αλέκου Φασιανού είναι ταυτόχρονα λαϊκή και υψηλή»

«Ολόκληρο το έργο του Αλέκου Φασιανού, τα χρώματα που γέμισαν τους καμβάδες του, οι “επίπεδες”, αλλά πολυδιάστατες μορφές που κυριαρχούν στους πίνακές του, αποπνέουν Ελλάδα. Από τα πρώτα του βήματα, στο εικαστικό του έργο, αλλά και στη δουλειά του για το θέατρο, ο Φασιανός δεν άφησε ρεύματα και επιρροές να αλλοιώσουν τα βασικά, προσωπικά, χαρακτηριστικά του. Είναι από τους κορυφαίους σύγχρονους δημιουργούς της ελληνικότητας στη ζωγραφική», ανέφερε η Υπουργός Πολιτισμού της Ελλάδας, κ. Λίνα Μενδώνη, σε δήλωσή της για την απώλεια του Αλέκου Φασιανού.

«Οι ρίζες του προέρχονται από την παραδοσιακή τέχνη, η τεχνική του από τις σπουδές του δίπλα στον Γιάννη Μόραλη και στη συνέχεια στη Γαλλία, όπου έζησε για μεγάλο διάστημα», επισήμανε η κ. Μενδώνη στην ίδια δήλωση και συνέχισε: «Στις μορφές του αναγνωρίζεις τα κυκλαδικά ειδώλια, τα αρχαία ελληνικά αγγεία, τις βυζαντινές εικόνες. Η τέχνη του Αλέκου Φασιανού είναι ταυτόχρονα λαϊκή και υψηλή, γι’ αυτό και συνεχίζει να είναι από τους πλέον αναγνωρίσιμους, αναγνωρισμένους και αγαπητούς καλλιτέχνες. Ο Αλέκος ήταν αγαπημένος φίλος από του Παπάγου και την Τζια. Δεν ξεχνώ τις μακρές συζητήσεις μας, με τον ίδιο και την μητέρα του, διαπρεπή φιλόλογο, η οποία τον δίδαξε την ελληνική τέχνη, για την αξία των αυτόραφων ενδυμάτων, το χρώμα στα αρχαία αγάλματα και την μοναδικότητα του αρχαίου δράματος. Στην Τζια, ψάρεμα στις Τρεις Αμμουδιές με τον Τσαρούχη, τον Χάρο, τον Στεφάνου. Μνήμες που δεν θα σβήσουν ποτέ. Κι όταν οι πόροι για την ανασκαφή στην Καρθαία ήταν λιγοστοί, ο Αλέκος πουλούσε πίνακές του και κάλυπτε τις ανάγκες του εργοταξίου μας. Στην Μαρίζα, την Βικτωρία και το Νίκο, που τόσο πολύ αγάπησε, εκφράζω τη βαθειά μου θλίψη. Πέρα από την καλλιτεχνική του παρακαταθήκη ο Αλέκος τους χάρισε την καλοσύνη, την ευγένειά του, την απλότητα και την λιτότητά του, την παιδεία του και το χιούμορ του. Δε θα τον ξεχάσουμε ποτέ».

Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ