Η σφαγή του Ηρακλείου, πριν από 123 χρόνια
Πριν από 123 χρόνια, στις 25 Αυγούστου του 1898, γράφτηκε μια από τις τελευταίες πράξεις του «κρητικού δράματος», προτού ευοδωθεί η πολυπόθητη ένωση της Μεγαλονήσου με την Ελλάδα.
Βρισκόμαστε στην περίοδο που μετά από την εξέγερση των Κρητικών απέναντι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, το νησί τέθηκε υπό την προστασία των τότε Μεγάλων Δυνάμεων (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία, Ιταλία), με φόντο την προπαρασκευή της αυτονόμησής του και τη διατήρηση της υψηλής επικυριαρχίας του Σουλτάνου.
Τον Ιούλιο του 1898 η Συνέλευση των Κρητών εξέλεξε εκτελεστική επιτροπή, που θα αναλάμβανε τη διακυβέρνηση του νησιού για το χρονικό διάστημα μέχρι την άφιξη του ύπατου αρμοστή, πρίγκηπα Γεωργίου, δευτερότοκου γιου του βασιλιά των Ελλήνων Γεωργίου Α’.
Στην πόλη του Ηρακλείου (τότε Χάνδακα), η οποία βρισκόταν υπό την εποπτεία των Βρετανών, η επικείμενη παραχώρηση πολιτικών δικαιωμάτων στη χριστιανική κοινότητα προκάλεσε ανησυχία στους μουσουλμάνους κατοίκους. Υπό αυτό το κλίμα, στις 25 Αυγούστου ένοπλες ομάδες μουσουλμάνων επιτέθηκαν στη βρετανική δύναμη ασφαλείας και προέβησαν σε πράξεις πρωτοφανούς βιαιότητας εναντίον των Χριστιανών.
Την ημέρα εκείνη σφαγιάσθηκαν εκατοντάδες χριστιανοί κάτοικοι (500 έως 800), καθώς και 14 ή, κατ’ ‘άλλες πηγές, 17 Βρετανοί στρατιώτες και ο Βρετανός Υποπρόξενος με την οικογένειά του. Επίσης, κατά τη διάρκεια των γεγονότων προκλήθηκαν εκτεταμένες καταστροφές σε σπίτια και καταστήματα.
Η σφαγή του Ηρακλείου προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στη διεθνή κοινότητα, με τη Βρετανία να αντιδράει δυναμικά. Οι πρωταίτιοι της σφαγής απαγχονίστηκαν, ενώ πολλοί φυλακίστηκαν ή απελάθηκαν. Παράλληλα, τα ανωτέρω γεγονότα επιτάχυναν τη λήξη της Οθωμανική κυριαρχίας στο νησί, αφού ως τις αρχές του Νοεμβρίου του ίδιου έτους είχαν υποχρεωθεί όλα τα οθωμανικά στρατεύματα να αποχωρήσουν.
Η υποδούλωση της Κρήτης βρισκόταν πλέον στη δύση της και η ελευθερία, για την οποία τόσους αγώνες είχαν δώσει οι Κρητικοί, έπαιρνε επιτέλους σάρκα και οστά. Η σύσταση της Κρητικής Πολιτείας αποτέλεσε το πρώτο βήμα προς την επίτευξη αυτού του σκοπού, ενώ 15 χρόνια αργότερα, το 1913, θα ερχόταν και η πολυπόθητη ένωση του νησιού με την Ελλάδα.
