Η Ιερά Μονή Βαρσαμόνερου στην Κρήτη

Η Μονή Βαρσαμόνερου είναι από τις παλαιότερες στην Κρήτη, ωστόσο από τον 18ο αιώνα δε λειτουργεί και αποτελεί μετόχι της Μονής Βροντησίου. Σύμφωνα με τους ιστορικούς, το μοναστήρι από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής του (πριν το 1332 μ.Χ.) αποτελούσε ένα κέντρο συγγραμμάτων, με τη φήμη του να ξεπερνά τα όρια της Κρήτης.

Το μοναστήρι είναι κτισμένο σε σημείο από το οποίο μπορεί κανείς να θαυμάσει τον κάμπο της Μεσαράς, σε μία περιοχή με ξεχωριστό φυσικό κάλλος.

Στις μέρες μας διασώζεται ο κεντρικός ναός- από τα χρόνια της Ενετοκρατίας- ο οποίος αποτελεί ένα σπάνιο δείγμα αρχιτεκτονικής. Το βόρειο κλίτος ήταν αφιερωμένο στην Παναγιά Οδηγήτρια και το νότιο κλίτος το οποίο κτίστηκε αργότερα στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχει και ένα μικρότερο κλίτος, το οποίο είναι αφιερωμένο στον Άγιο Φανούριο.

Οι τοιχογραφίες του ναού αποτέλεσαν και στην σύγχρονη εποχή πεδίο έρευνας, καθώς αυτές χρονολογούνται από τον 14ο αιώνα (κλίτος της Παναγιάς Οδηγήτριας) έως και τον 15ο αιώνα (κλίτος του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου). Από τις τοιχογραφίες του ναού, επιβεβαιώνεται η σπουδαία τέχνη της Αγιογραφίας του ήκμασε κατά την διάρκεια της Ενετοκρατίας και έφτασε στο απόγειό της μέσα από την Κρητική Σχολή, από την οποία αναδείχθηκε και ο μεγάλος Δομίνικος Θεοτοκόπουλος.

Επίσης, το ιστορικό τέμπλο της Μονής έχει διασωθεί και φιλοξενείται στο ιστορικό μουσείο Κρήτης.

Μπορεί πλέον το μοναστήρι να μην λειτουργεί και να έχει ερημώσει, ωστόσο τον ναό επισκέπτονται μικροί και μεγάλοι απ’ όλη την Κρήτη για να περιηγηθούν σ’ αυτόν τον ιερό τόπο.

Σε κοντινή απόσταση υπάρχει και η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού (βυζαντινή περίοδος).