Καστοριά: Στα πλίνθινα χωριά των Κορεστείων

Τα πλίνθινα χωριά των Κορεστείων συνθέτουν ένα ξεχωριστό σκηνικό, μοναδικό στην ελληνική Περιφέρεια. Δεν είναι η πρώτη φορά που ταξιδεύοντας κάποιος στην ορεινή Ελλάδα θα συναντήσει μισογκρεμισμένα χωριά, ερειπωμένα από την πολυετή εγκατάλειψη. Τα «πλίνθινα σπίτια» των Κορεστείων είναι τα μοναδικά στην Ελλάδα τόσο από την άποψη της ομοιόμορφης Αρχιτεκτονικής, των δομικών υλικών κατασκευής τους αλλά και της διατήρησης τους στην φθορά του χρόνου. Ο ‘Ανω και Κάτω Κρανιώνας, μαζί με τον Γάβρο, την Χαλάρα και τον Μαυρόκαμπο, είναι τα χωριά που συναντά όταν ταξιδεύει στον επαρχιακό δρόμο από Καστοριά προς Πρέσπες. Περπατώντας στα λασπωμένα ανοίγματα του χωριού, το νοιώθεις στην ατμόσφαιρα, ότι η εγκατάλειψη και ερήμωση του δεν έγινε για τους γνωστούς λόγους της αστυφιλίας που χαρακτηρίζει την Ελλάδα μετά το 1960. Τα χωριά όπως κι οι δύο μαχαλάδες του Κρανιώνα βρέθηκαν στην πυρήνα των εμφυλιοπολεμικών συγκρούσεων, μιας και στην περιοχή του Μάλι Μάδι διαδραματίστηκαν οι αιματηρότερες και σφοδρότερες μάχες της εμφύλιας σύγκρουσης. Όπως αναφέρει κι ο Μιχάλης Σακελλαρίου μόνιμος κάτοικος της περιοχής πολλοί κάτοικοι που απέμειναν μετά τον εμφύλιο έφυγαν για τον Καναδά, την Αυστραλία και κάποιοι στην Ευρώπη.

Κατά την διάρκεια της Χούντας οι λιγοστοί κάτοικοι των παραπάνω χωριών μετακινήθηκαν στο νέο οικισμό Κορεστείων που κατασκευάστηκε σε κοντινή περιοχή αλλά ορισμένοι όπως κ. Μιχάλης έρχονται στον Κρανιώνα όπου διατηρούν την κτηνοτροφική τους μονάδα.

Η Αρχιτεκτονική αισθητική των ερειπωμένων χωριών, το ότι πολλά από αυτά είναι καλοδιατηρημένα, αποτέλεσαν πρόκληση για τον Σκηνοθέτη Παντελή Βούλγαρη που πραγματοποίησε μέρος των γυρισμάτων από τις ταινίες του «Οι νύφες» και «Ψυχή Βαθιά» στον Κρανιώνα και τον Μικρόκαμπο. Επίσης, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος πραγματοποίησε μέρος των γυρισμάτων της ταινίας «Μετέωρο Βήμα του Πελαργού» ενώ πριν από μερικά χρόνια γυρίστηκαν σκηνές από την ταινία περιπέτειας «Τζέιμς Μποντ – Για τα μάτια σου μόνο».

Οι περισσότερες κατοικίες κτίστηκαν προς τα τέλη του 19ου αιώνα και τα υλικά της τοιχοποιίας είναι πλινθόκτιστοι κυβόλιθοι από κοκκινόχωμα αναμεμιγμένο με άχυρο. Τα σπίτια είναι διώροφα, ευρύχωρα, προσαρμοσμένα στις ανάγκες των ανθρώπων που ήταν γεωργοί και κτηνοτρόφοι. Τα τελευταία 10 χρόνια ο Δήμος Καστοριάς θέλοντας να βάλει τέλος στο πέπλο της σιωπής και της απομόνωσης που καλύπτει τα «πλίθινα χωριά» των Κορεστείων διοργανώνει κατά την διάρκεια του καλοκαιριού και υπό το φως του φεγγαριού μουσικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις στην πλατεία του Κρανιώνα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ