«Να συνειδητοποιήσουν οι νέοι ότι δεν υπάρχει αληθής πρόοδος, όταν αγνοήται ή απωθήται η πνευματικότης»

«Ἡ Ὀρθοδοξία ἀνήκει εἰς τόν πυρῆνα τῆς ἰδιοπροσωπίας μας. Εἶναι δεμένη μέ τήν ἠθικήν μας συνείδησιν, μέ τήν γλῶσσαν, τά ἤθη καί τά ἔθιμα, τήν μουσικήν, τάς ἑορτάς μας, τήν κοινωνικότητα καί τήν οἰκογενειακήν ζωήν, μέ ὁλόκληρον τόν πολιτισμόν μας. Αὐτήν τήν τιμαλφεστάτην ὑπαρξιακήν κληρονομίαν ὀφείλομεν σήμερον νά μεταδώσωμεν εἰς τήν νέαν γενεάν ὡς ἐναλλακτικήν πρότασιν ζωῆς ἀπέναντι εἰς τάς ποικιλομόρφους προσφοράς νοήματος καί ως απάντησιν τήν λειτουργίαν τοῦ διαδικτύου ὡς πηγῆς ἀξιακοῦ προσανατολισμοῦ. Πῶς νά ἐνδιαφερθῇ ἡ νεολαία διά τήν διαφύλαξιν καί καλλιέργειαν τῆς παραδόσεώς μας, ὅταν τήν ἀγνοῇ; Πρέπει οἱ νέοι μας νά κατανοήσουν ὅτι καλοῦνται νά καταστοῦν φορεῖς καί συνεχισταί μιᾶς παραδόσεως, ἡ ὁποία, συνυφασμένη μέ ἀκλόνητον πίστιν εἰς τόν Θεόν καί τήν πρόνοιάν Του, ἀλλά καί μέ ἐμπιστοσύνην εἰς τήν ἰσχύν τῆς ἀνθρωπίνης ἐλευθερίας, ἀπετέλεσε καθοριστικήν τομήν εἰς τήν πορείαν τοῦ Γένους καί εὐρύτερα εἰς τόν παγκόσμιον πνευματικόν πολιτισμόν. Ὀφείλουν νά συνειδητοποιήσουν οι νέοι ὅτι δέν ὑπάρχει ἀληθής πρόοδος, οὔτε εἶναι δυνατόν νά συγκροτηθῇ γνησία ταυτότης ὅταν ἀγνοῆται ἤ ἀπωθῆται ἡ πνευματικότης. Ἡ πρόοδος τῆς ἐπιστήμης δέν ἀπαντᾷ εἰς τά ὑπαρξιακά ἐρωτήματα τοῦ ἀνθρώπου, οὔτε ὅμως και τά ἐξαφανίζει. Ἡ ἀπώθησις τῆς πνευματικῆς διαστάσεως ἐξουθενώνει τόν ἄνθρωπον, ὁδηγεῖ εἰς άνθρωπολογικήν σύγχυσιν καί εἰς ποικίλας συρρικνώσεις καί ἀδιέξοδα».

Τα παραπάνω τόνισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος κατά την ομιλία του στο Περιστέρι Αττικής, όπου πραγματοποίησε επίσκεψη το απόγευμα του Σαββάτου, 23 Νοεμβρίου, με την ευκαιρία της συμπληρώσεως 50 ετών από την ίδρυση της Ιεράς Μητροπόλεως Περιστερίου και 90 ετών του οικείου Δήμου. Ο Παναγιώτατος παρέστη σε εορταστική εκδήλωση στο Θέατρο Πολιτών, όπου ο Δήμαρχος της πόλης κ. Ανδρέας Παχατουρίδης, παρουσία του οικείου Ποιμενάρχου, Μητροπολίτη Περιστερίου κ. Γρηγορίου, του απένειμε το Μετάλλιο της Αξίας της πόλης. Κατά την διάρκεια της εκδήλωσης παρουσιάστηκαν αφιερώματα για την πορεία της πόλης, αλλά και για τους Μητροπολίτες που πέρασαν από την Μητρόπολη Περιστερίου και το έργο τους.

Νωρίτερα, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος παρευρέθηκε στα εγκαίνια της Βιβλιοθήκης της Μητρόπολης Περιστερίου, αλλά και στην τελετή θυρανοιξιών της Ιεράς Μονής του Αγίου Γρηγορίου. Μαθητές από σχολεία του Δήμου χάρισαν στον Παναγιώτατο αναμνηστικά δώρα, ενώ η βραδιά έκλεισε με παραδοσιακούς χορούς από τον τόπο καταγωγής του, την Ίμβρο.

Ακολουθεί αναλυτικά η ομιλία του Παναγιωτάτου κ.κ. Βαρθολομαίου:

Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Περιστερίου κύριε Γρηγόριε,
Τιμιώτατοι ἀδελφοί Ἱεράρχαι,
Ἐντιμότατε Δήμαρχε Περιστερίου κύριε Ἀνδρέα Παχατουρίδη,
Ἐξοχώτατοι καί Ἐντιμότατοι ἐκπρόσωποι τῶν Ἀρχῶν,
Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες Ὀφφικιάλιοι,
Ἐντιμότατα μέλη τοῦ Δημοτικοῦ Συμβουλίου,
Εὐλαβέστατοι κληρικοί καί μονασταί,
Τέκνα ἐν Κυρίῳ εὐλογημένα,

Μέ πολλήν χαράν εὑρισκόμεθα ἀνάμεσά σας, συμμετέχοντες εἰς τούς ἐπετειακούς ἑορτασμούς διά τήν συμπλήρωσιν πεντηκονταετίας ἀπό τῆς ἱδρύσεως τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Περιστερίου καί ἑνενηκονταετίας, κατά τό παρελθόν ἔτος, τοῦ Δήμου Περιστερίου. Αἱ ἐπέτειοι εἶναι πάντοτε καιρός μνήμης καί ἐνθυμήσεως ὅλων ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι εἰργάσθησαν διά τήν ἵδρυσιν καί ἀνάπτυξιν τῶν θεσμῶν, Μητροπόλεως καί Δήμου ἐν προκειμένῳ, καί ἐκφράσεως εὐγνωμοσύνης διά τήν προσφοράν των. Εἶναι ὅμως, ταυτοχρόνως καί εὐκαιρία νά εὐχηθῶμεν εἰς υμάς τούς ἔχοντας σήμερον τάς εὐθύνας, ὅπως ἀναδειχθῆτε ἄξιοι συνεχισταί τοῦ ἔργου τῶν προκατόχων σας. Ἡ ἰδική μας προσευχή εἶναι ὁ Θεός τῆς ἀγάπης νά σᾶς κρατύνῃ εἰς τό ἔργον διακονίας τοῦ εὐσεβοῦς λαοῦ τοῦ Περιστερίου.

Ἐντιμότατε κύριε Δήμαρχε,

Σᾶς συγχαίρομεν διά τήν ἐκλογήν σας, δι᾽ ἕκτην φοράν, εἰς τό ὑψηλόν σας ἀξίωμα, διά τήν εἰκοσαετῆ μεγάλην προσφοράν σας, ἡ ὁποία σαφῶς ὑπερβαίνει τά ὅρια τῆς τοπικῆς κοινωνίας καί ἀντανακλᾷ εὐρύτερον, λειτουργεῖ δέ ὡς πηγή ἐμπνεύσεως δι᾽ ὅσους ἐπιθυμοῦν εἰλικρινῶς νά ὑπηρετήσουν τόν λαόν μέ ζῆλον καί ἀφοσίωσιν. Τιμῶμεν τήν μακράν παρουσίαν σας εἰς τόν στίβον τῆς δημοσίας ζωῆς, τούς ἀγῶνας σας διά τό κοινόν καλόν καί τήν πρόοδον. Δίδετε, ἀγαπητέ κύριε Δήμαρχε, ἐδῶ εἰς τό Περιστέρι, τόν ἱστορικόν προσφυγικόν Δῆμον, τήν καλήν μαρτυρίαν σεβασμοῦ καί καλλιεργείας τῶν πατρογονικῶν παραδόσεων καί ἀξιῶν. Ἐν τῷ προσώπῳ σας τιμῶμεν ὅλους τούς ἡμετέρους ἀπό τήν Μικράν Ἀσίαν, τόν Πόντον καί τήν Ἀνατολικήν Θρᾴκην, οἱ ὁποῖοι ἐγκατέλειψαν ἄκοντες τάς ἀγαπημένας πατρίδας των, διεφύλαξαν εἰς τόν νοῦν καί τήν καρδίαν των καί μετέφεραν εἰς τάς νέας των ἑστίας τάς ὑψηλάς ἀξίας καί τά ἰδανικά πού ἀνέδειξαν καί ἔσωσαν τό Γένος καθ᾽ ὅλην τήν περιπετειώδη πορείαν του καί ἀποτελοῦν ἐγγύησιν διά τό μέλλον του. Αὐτή ἡ πνευματική κληρονομία ἐμπεριέχει τιμαλφεστάτας ἀληθείας διά τήν ζωήν μας, μέ πανανθρωπίνην ἐμβέλειαν, λειτουργεῖ δέ ὡς πηγή ἐμπνεύσεως καί δυναμισμοῦ.

Οἱ ξεριζωμένοι πρόσφυγές μας δέν κατέστησαν ἀνέστιοι ἀπό τήν τραγικήν ἀπώλειαν τῆς γῆς καί τῆς περιουσίας, τῶν οἰκιῶν καί τῶν κοινωφελῶν ἱδρυμάτων των, διότι ὑπῆρχε μέσα εἰς τήν ψυχήν των βαθύρριζος πνευματικός πολιτισμός, τόν ὁποῖον δέν θίγουν αἱ ἐξωτερικαί συνθῆκαι καί περιπέτειαι. Ἡμεῖς προσωπικῶς συνεχίζομεν νά ἐπισκεπτώμεθα προσκυνηματικῶς τήν προγονικήν γῆν, διά νά ψηλαφήσωμεν τάς ρίζας καί τήν ἱστορίαν μας, διά νά προσευχηθῶμεν καί νά τελέσωμεν τήν Θείαν Λειτουργίαν, τρισάγια καί μνημόσυνα, νά ἀκούσωμεν ρήματα ζωῆς αἰωνίου, νά ἀντλήσωμεν δύναμιν διά τό παρόν καί τό μέλλον. Παντοῦ εἰς τήν Μικρασιατικήν γῆν ὑπάρχει τό ἀποτύπωμα τοῦ Ὀρθοδόξου τρόπου τοῦ βίου. Γνωρίζομεν ὅτι, ὅταν τελῶμεν τάς ἱεράς ἀκολουθίας μέσα εἰς ἐρειπιώδεις ναούς, τά πάντα, κάθε πέτρα, κάθε τοῖχος, κάθε μισοσβησμένη τοιχογραφία, ἔχει φωνήν καί λαλιάν καί διηγεῖται τό ἄρρητον κάλλος τοῦ δι᾽ ἡμᾶς ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ Λόγου, «τῆς ὁμορφιᾶς πού σώζει τόν κόσμο».

Ἡ Ὀρθοδοξία ἀνήκει εἰς τόν πυρῆνα τῆς ἰδιοπροσωπίας μας. Εἶναι δεμένη μέ τήν ἠθικήν μας συνείδησιν, μέ τήν γλῶσσαν, τά ἤθη καί τά ἔθιμα, τήν μουσικήν, τάς ἑορτάς μας, τήν κοινωνικότητα καί τήν οἰκογενειακήν ζωήν, μέ ὁλόκληρον τόν πολιτισμόν μας. Αὐτήν τήν τιμαλφεστάτην ὑπαρξιακήν κληρονομίαν ὀφείλομεν σήμερον νά μεταδώσωμεν εἰς τήν νέαν γενεάν ὡς ἐναλλακτικήν πρότασιν ζωῆς ἀπέναντι εἰς τάς ποικιλομόρφους προσφοράς νοήματος καί ως απάντησιν τήν λειτουργίαν τοῦ διαδικτύου ὡς πηγῆς ἀξιακοῦ προσανατολισμοῦ. Πῶς νά ἐνδιαφερθῇ ἡ νεολαία διά τήν διαφύλαξιν καί καλλιέργειαν τῆς παραδόσεώς μας, ὅταν τήν ἀγνοῇ; Πρέπει οἱ νέοι μας νά κατανοήσουν ὅτι καλοῦνται νά καταστοῦν φορεῖς καί συνεχισταί μιᾶς παραδόσεως, ἡ ὁποία, συνυφασμένη μέ ἀκλόνητον πίστιν εἰς τόν Θεόν καί τήν πρόνοιάν Του, ἀλλά καί μέ ἐμπιστοσύνην εἰς τήν ἰσχύν τῆς ἀνθρωπίνης ἐλευθερίας, ἀπετέλεσε καθοριστικήν τομήν εἰς τήν πορείαν τοῦ Γένους καί εὐρύτερα εἰς τόν παγκόσμιον πνευματικόν πολιτισμόν. Ὀφείλουν νά συνειδητοποιήσουν οι νέοι ὅτι δέν ὑπάρχει ἀληθής πρόοδος, οὔτε εἶναι δυνατόν νά συγκροτηθῇ γνησία ταυτότης ὅταν ἀγνοῆται ἤ ἀπωθῆται ἡ πνευματικότης. Ἡ πρόοδος τῆς ἐπιστήμης δέν ἀπαντᾷ εἰς τά ὑπαρξιακά ἐρωτήματα τοῦ ἀνθρώπου, οὔτε ὅμως και τά ἐξαφανίζει. Ἡ ἀπώθησις τῆς πνευματικῆς διαστάσεως ἐξουθενώνει τόν ἄνθρωπον, ὁδηγεῖ εἰς άνθρωπολογικήν σύγχυσιν καί εἰς ποικίλας συρρικνώσεις καί ἀδιέξοδα.

Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Περιστερίου κύριε Γρηγόριε,

Εἶναι αὐτονόητον ὅτι καί ἡ Ἱερά Μητρόπολις Περιστερίου ἔχει τήν σφραγῖδα τῶν προσφύγων μας, τῶν χαρισμάτων καί τῶν ἐλπίδων των, πού μετέφεραν ἐγγεγραμμένα εἰς τό εἶναι των ἐκ τῶν ἀλησμονήτων πατρίδων. Ὁ ἑορτασμός τῆς πεντηκονταετίας τῆς θεοτηρήτου Ἐπαρχίας σας, ἅγιε ἀδελφέ, ἀποτελεῖ εὐκαιρίαν διά τήν ἀνάδειξιν τῆς συμβολῆς τῶν προσφύγων εἰς τήν πορείαν τῶν εκκλησιαστικῶν πραγμάτων, εἰς τόν πνευματικόν πολιτισμόν καί εἰς τήν πρόοδον τῆς τοπικῆς κοινωνίας.

Ὁ εὐσεβής λαός τοῦ Περιστερίου, ὁ ὁποῖος τιμᾷ καί διασώζει τήν ἀνάμνησιν πολυτίμων προγονικῶν πνευμα-τικῶν θησαυρῶν, ηὐλογήθη μέ τήν παρουσίαν ἐνθέων, δραστηρίων καί συνετῶν ποιμεναρχῶν, μέ πρῶτον χρονικῶς τόν Μητροπολίτην Ἀλέξανδρον (Καντώνην), γόνον τοῦ Πόντου, ἀπόφοιτον τῆς τροφοῦ Θεολογικῆς Σχολῆς Χάλκης τοῦ ἔτους 1937, συμμαθητήν τοῦ ἀοιδίμου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Δημητρίου. Διηκόνησεν ἐπί εἴκοσι δύο ἔτη τήν Μεγάλην Ἐκκλησίαν εἰς τήν Πόλιν, ἐν συνεχείᾳ δέ ἐν Ἑλλάδι, διακριθείς διά τόν ἱεραποστολικόν του ζῆλον, ὡς Μητροπολίτης Φιλίππων, Νεαπόλεως καί Θάσου, ἀπό δέ τοῦ ἔτους 1974 ὡς Μητροπολίτης Περιστερίου, διαποιμάνας θεοφιλῶς τόν λαόν τοῦ Θεοῦ ἐνταῦθα ἐπί τετραετίαν.

Εἰς διαδοχήν του ἀνεδείχθη Μητροπολίτης Περιστερίου ὁ ἀπό Γαρδικίου Χρυσόστομος (Ζαφείρης), ἐπίσης ὁμογάλακτος Χαλκίτης ἀδελφός, ἀπόφοιτος τοῦ ἔτους 1960, ὁ ὁποῖος ἐπί τεσσαρακονταετίαν, ἤτοι μέχρι τό 2019, διηκόνησε χριστοτερπῶς τόν λαόν τῆς Ἐπαρχίας του, καταλιπών σπουδαῖον ποιμαντικόν καί ἐκκλησιαστικόν ἔργον, ἀνεγείρας ἱερούς ναούς καί κοινωφελῆ ἱδρύματα, μέ παράλληλον μεγάλην προσφοράν εἰς τάς διορθοδόξους σχέσεις, εἰς τήν Οἰκουμενικήν Κίνησιν καί εἰς τήν θεολογικήν ἐπιστήμην.

Ἠκολούθησεν ἡ σύντομος ποιμαντορία τοῦ ἀπό Μεθώνης Μητροπολίτου Κλήμεντος (2019-2021), διάδοχος τοῦ ὁποίου εἶσθε, ἐσεῖς, Ἱερώτατε ἀδελφέ κύριε Γρηγόριε. Σᾶς εὐχόμεθα ἐκ μέσης καρδίας μακράν καί εὔκαρπον ἐπισκοπικήν θητείαν. Σᾶς γνωρίζομεν καλῶς ἐκ τῆς παρουσίας σας εἰς Ἐπαρχίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καί ἐκτιμῶμεν ἰδιαιτέρως τήν μεγάλην προσφοράν σας εἰς τόν χῶρον τοῦ Κανονικοῦ Δικαίου. Διδάσκετε εἰς ἀνώτατα ἀκαδημαϊκά ἱδρύματα ἐν Παρισίοις καί ἀλλαχοῦ, ἀπό δέ τοῦ ἔτους 2009 εἶσθε καθηγητής τοῦ Τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Διά τοῦ συγγραφικοῦ σας ἔργου καί τῆς διεθνοῦς παρουσίας σας ἀναδεικνύετε τήν σημασίαν τοῦ Κανονικοῦ Δικαίου ὄχι μόνον διά τήν κανονικήν παράδοσιν, τήν δομήν καί τήν λειτουργίαν τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά καί διά τήν θεολογικήν καί οἰκουμενικήν του διάστασιν καί σπουδαιότητα.

Τονίζομεν ὅτι ἡ θεολογική γνῶσις ἔχει καθοριστικήν σημασίαν διά τήν ἱεράν ἀποστολήν τοῦ κληρικοῦ εἰς ὅλας τάς βαθμίδας καί πτυχάς της. Εἴμεθα βέβαιοι ὅτι ἡ θεολογική σας παιδεία καί ἐπιστημοσύνη θά φέρῃ πολλούς καρπούς καί εἰς τήν ποιμαντικήν καί τήν εὐρυτέραν ἐπισκοπικήν σας διακονίαν, ἐπ᾽ ἀγαθῷ τοῦ ἐμπεπιστευμένου ὑμῖν ἄνωθεν λαοῦ τοῦ Θεοῦ, ἐγγυᾶται δέ ὅτι ἡ παρουσία καί ἡ μαρτυρία σας θά εἶναι δυναμική προβολή τῶν οἰκουμενικῶν ἀξιῶν τῆς Ὀρθοδοξίας, τόν πυρῆνα τῶν ὁποίων συγκροτεῖ ἡ ἀδιάσπαστος ἑνότης τῆς πίστεως εἰς τόν Θεόν καί τῆς ἀγάπης πρός τόν πλησίον, τόν συνάνθρωπον καί ἀδελφόν.

Ἐν τῷ πνεύματι τούτῳ, μεταφέρομεν πρός πάντας ὑμᾶς τούς παρόντας εἰς τήν ἐπετειακήν αὐτήν σύναξιν καί εἰς τούς ἠγαπημένους σας, καί πρός ὅλους τούς κατοίκους τοῦ Δήμου Περιστερίου, τήν εὐλογίαν τῆς «ἀρχούσης καί πασχούσης» Κωνσταντινουπολίτιδος Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία φυλάσσει ἐπί αἰῶνας ἀμετακινήτως τά ὅσια καί τά ἱερά τοῦ Γένους. Εὐχαριστοῦντες δέ ὑμᾶς καί τούς περί ὑμᾶς, ‘Εντιμότατε κύριε Δήμαρχε καί Τιμιώτατε ἀδελφέ ποιμενάρχα, διά τήν εὐγενῆ πρόσκλησιν καί τήν θερμήν ὑποδοχήν, ἐπικαλούμεθα ἐπί πάντας τήν ζείδωρον χάριν καί τό ἄπειρον ἔλεος τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ᾯ ἡ δόξα καί τό κράτος εἰς τούς ἀπεράντους αἰῶνας. Ἀμήν!