Οικουμενικός Πατριάρχης: «Να είμαστε υπερήφανοι, διότι ανήκουμε σε μια ολόφωτη πνευματική παράδοση»

Το Σάββατο, 21 Σεπτεμβρίου, το μεσημέρι, ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος κατέφθασε στην πόλη του Κιλκίς, όπου έτυχε θερμής και ενθουσιώδους υποδοχής από τον ιερό Κλήρο, υπό τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πολυανής και Κιλκισίου κ. Βαρθολομαίο, εκπροσώπους της πολιτικής ηγεσίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης, και από πλήθος ευσεβών χριστιανών.

Ο Παναγιώτατος κατά την ομιλία του, μετά από τη θερμή προσφώνηση του Δημάρχου της πόλης, ανέφερε τα ακόλουθα:

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Χάριτι τοῦ ἐν Τριάδι προσκυνουμένου Θεοῦ εὑρισκόμεθα σήμερον, μετά τῆς τιμίας Συνοδείας μας, εἰς τήν ἱστορικήν καί μαρτυρικήν πόλιν σας, τό Κιλκίς.

Σᾶς εὐχαριστοῦμεν, ἀγαπητέ κύριε Δήμαρχε, διά τήν ἐγκάρδιον ὑποδοχήν καί τούς πρόφρονας λόγους σας. Ἀπευθύνομεν χαιρετισμόν ἀγάπης καί τιμῆς πρός πάντας ὑμᾶς τούς παρόντας, πρός τούς Ἐντιμοτάτους Ἄρχοντας τοῦ τόπου, πρός τόν εὐσεβῆ καί εὐγενῆ χριστώνυμον λαόν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πολυανῆς καί Κιλκισίου καί πρός τούς φιλτάτους ἐκπροσώπους τῆς νέας γενεᾶς. Ἐκ βάθους καρδίας εὐχόμεθα εἰς ὅλους σας ὑγείαν ἀκλόνητον, προκοπήν καί πᾶσαν ἄνωθεν εὐλογίαν.

Γνωρίζομεν πόσον εὐθυνέμφορτον εἶναι τό ἔργον ὅλων ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι ἐργάζονται διά τό δημόσιον συμφέρον, διά τήν κοινωνίαν, τήν διοίκησιν, τήν προστασίαν τῆς δημοσίας τάξεως, διά τήν διαχείρισιν τῶν πάντοτε περιπλόκων καί ἀπαιτητικῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων. Σᾶς τιμῶμεν διά τήν προσφοράν σας καί προσευχόμεθα νά σᾶς ἐνισχύῃ ὁ φιλάνθρωπος Κύριος τοῦ ἐλέους εἰς τον καθημερινόν ἀγῶνα σας.

Σᾶς προτρέπομεν νά μή λησμονῆτε ὅτι στήριγμα τῆς κοινωνίας καί ἐγγύησις τῆς πραγματικῆς προόδου εἶναι καί ἡ καλλιέργεια τῶν πνευματικῶν ἀξιῶν, ἡ ὁποία εἰς τήν παράδοσιν τοῦ Γένους μας εἶναι συνδεδεμένη μέ τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν καί τήν χριστιανικήν μας ἰδιοπροσωπίαν. Πρέπει νά εἴμεθα ὑπερήφανοι, διότι ἀνήκομεν εἰς μίαν ὁλόφωτον πνευματικήν παράδοσιν, εἴμεθα φορεῖς ἑνός ὑψηλοῦ πολιτισμοῦ μέ πανανθρωπίνην ἐμβέλειαν. Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι, ὅπως ἔχει γραφῆ, «συνυφασμένη ἀξεδιάλυτα μέ τά ἤθη τοῦ λαοῦ μας καί τόν ὁμαδικό του χαρακτῆρα, μέ τήν οἰκογενειακή του ζωή…Ἡ γλῶσσα της εἶναι θερμή, ἡ ἠθική της ἀνθρώπινη, ταιριασμένη μέ τήν ἑλληνική νοοτροπία», ἐνῷ οἱ μεγάλες ἑορτές της, ὁ Εὐαγγελισμός, τό Πάσχα, ὁ Δεκαπενταύγουστος, τά Χριστούγεννα, εἶναι οἱ «μεγάλες μέρες» γιά τόν εὐσεβῆ λαό.

Σπουδαῖοι στοχαστές ἔχουν τονίσει ὅτι μέσα εἰς τήν Ὀρθοδοξίαν διασώζονται τά πολυτιμότερα στοιχεῖα τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ πνεύματος. Μάλιστα, ὁ μεγάλος θεολόγος μακαριστός π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ ἀπεκάλεσε τόν Ἑλληνισμό «αἰώνια κατηγορία τῆς χριστιανικῆς ὑπάρξεως» καί ἀνεφέρθη στήν «ὁλοκλήρωση τοῦ Ἑλληνισμοῦ μέσα στήν Ἐκκλησία».

Καλοῦμεν πάντας ὑμᾶς νά μή λησμονῆτε τήν προσφοράν τῆς Ἐκκλησίας εἰς τήν ἐπιβίωσιν καί εἰς τήν διαμόρφωσιν τῆς πολιτισμικῆς καί πνευματικῆς ταυτότητος τοῦ Γένους. Πάντοτε, παρά τά περί τοῦ ἀντιθέτου θρυλούμενα, ἡ Ἐκκλησία κατέγραφε τά σημεῖα τῶν καιρῶν καί ἀνεδείκνυεν ἐν τῇ πράξει τήν ἐπικαιρότητα, τήν ἐγκυρότητα καί τό ὑπαρξιακόν περιεχόμενον τῶν χριστιανικῶν ἀληθειῶν. Εἶναι τελείως ἄτοπον τό γεγονός ὅτι σήμερον ἀκούονται φωναί αἱ ὁποῖαι ὑποστηρίζουν ὅτι ἡ πρότασις ζωῆς καί ἐλευθερίας τήν ὁποίαν κομίζει καί προβάλλει ἡ Ἐκκλησία ἐγκλωβίζει τήν ζωήν, ἰδίως τῶν νέων, εἰς ἄγονα καί παρωχημένα σχήματα. Αὐτό πού ἰσχύει εἶναι ὅτι ἡ ζωή ἐν Ἐκκλησίᾳ εἶναι ζωή αὐθεντικῆς ἐλευθερίας, ἐλευθερίας δεσμευμένης εἰς τήν ἀλήθειαν. Ἐπαναλαμβάνομεν καί ἐνώπιόν σας τήν πεποίθησίν μας ὅτι ἡ ἀδιάσπαστος ἑνότης τῆς ἀγάπης πρός τόν Θεόν καί τῆς ἀγάπης πρός τόν συνάνθρωπον εἶναι μία πραγματική ἐπανάστασις εἰς τόν χῶρον τοῦ ἤθους, μία ριζοσπαστική τομή εἰς τήν ἱστορίαν τοῦ πνευματικοῦ πολιτισμοῦ. Τό γεγονός ὅτι «τό πολίτευμα» τῶν Χριστιανῶν «ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει» (Φιλιπ. γ, 20), ὄχι μόνον δέν ἀναιρεῖ, ἀλλά ἐμπνέει καί ἐνισχύει τήν μαρτυρίαν των ἐν τῷ κόσμῳ. Ὁ χριστοειδής ἄνθρωπος, ὅπως τονίζει σύγχρονος θεολόγος, διακρίνεται διά τήν ἀνοιχτοσύνην του πρός τόν κόσμον, διά τήν εὐαισθησίαν του διά τάς περιπετείας τῆς ἐλευθερίας μας, εἶναι «φιλότεχνος καί φιλόλογος, φιλόμουσος καί μέ μέτρο στό ζῆν»

Περαίνοντες τόν λόγον, ἐκφράζομεν τήν χαράν καί τήν συγκίνησίν μας διά τήν εὐλογίαν νά εὑρισκώμεθα εἰς τήν ἱστορικήν καί ὡραίαν πόλιν σας, καί εὐχαριστοῦντες ὑμᾶς, Ἐντιμότατε Δήμαρχε Κιλκίς κύριε Δημήτριε Κυριακίδη, διά τήν τιμητικήν ὑποδοχήν καί τήν ὡραίαν προσφώνησίν σας, δεόμεθα τοῦ Θεοῦ τῆς σοφίας καί τῆς ἀγάπης νά σκέπῃ τήν πόλιν σας, νά κρατύνῃ τούς Ἄρχοντας καί τόν λαόν, νά εὐλογῇ τήν νεολαίαν καί νά χαρίζῃ εἰς ὅλους σας πάντα τά σωτηριώδη δωρήματα Αὐτοῦ. Ἀμήν.

Μετά την υποδοχή του Οικουμενικού Πατριάρχου, άπαντες μετέβησαν στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, όπου τελέστηκε Δοξολογία. Στη Δοξολογία παρέστη ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, καθώς και άλλοι Ιεράρχες, εκπρόσωποι των Αρχών κ.ά.

Στο τέλος, ο Παναγιώτατος μίλησε στους παρισταμένους με επίκεντρο την εφετινή επέτειο των εκατό ετών από την ανύψωση της Επισκοπής Πολυανής σε Μητρόπολη:

Δοξάζομεν τόν πανσθενουργόν, παντεπόπτην καί πάνδωρον Κύριον καί Θεόν τῶν πατέρων ἡμῶν, τόν ἀξιώσαντα τήν ἡμετέραν Μετριότητα νά εὑρίσκεται ἐν τῷ μέσῳ ὑμῶν εἰς τόν περικαλλῆ τοῦτον Ἱερόν Ναόν Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος, μέ ἀφορμήν τήν λαμπράν ἐπέτειον τῆς συμπληρώσεως μιᾶς ἑκατονταετίας ἀπό τῆς ἀποδόσεως τῆς μητροπολιτικῆς ἀξίας εἰς τήν Ἱεράν Ἐπισκοπήν Πολυανῆς, κατόπιν τῆς «γνωμοδοτήσεως καί αὐτῆς τῆς Ἐπισκοπικῆς Συνόδου τῆς Ἁγιωτάτης Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης (βλ. Πατριαρχικόν καί Συνοδικόν Τόμον ἱδρύσεως Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πολυανῆς).  

Ἤλθομεν, ἀδελφοί, διά νά κοινωνήσωμεν μαζί σας  τῆς ἑορτίου χαρᾶς τῆς εὐσήμου αὐτῆς ἡμέρας τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας τοῦ Κιλκίς καί τοῦ ἀξίου Ποιμενάρχου αὐτῆς, τῆς ὑμετέρας  ἀγαπητῆς Ἱερότητος, ἅγιε ἀδελφέ, ἥτις ἡμέρα ἔτι πλέον φαιδρύνει καί λαμπρύνει τήν ἐπ᾽ αἰσίοις ἀρξαμένην θητείαν  σας εἰς τόν ἀρχιερατικόν θρόνον αὐτῆς πρό τριετίας.

Κατά τήν παριππεύσασαν ἑκατονταετίαν, ἡ Ἱερά αὕτη Μητρόπολις ηὐμοίρησε νά διαποιμανθῇ ὑπό πλειάδος ἐκλεκτῶν Ἱεραρχῶν, καλῶν ἐργατῶν τοῦ ἀμπελῶνος τοῦ Κυρίου, καί μάλιστα διακονησάντων πολλῶν εἰς περιόδους ξενικῶν κατοχῶν λίαν δυσχειμέρους, ταραχώδεις καί κινδυνώδεις, ὑποστάντων ἀκόμη καί ἐν τῷ ἰδίῳ σώματι τάς συνεπείας τῆς ἐκκλησιαστικῆς καί εὐρυτέρας δράσεώς των καί ἀντιμετωπι-σάντων καί αὐτήν τήν ἀπειλήν τοῦ θανάτου.

Δέν εἶναι τυχαῖον ἀσφαλῶς ὅτι οἱ τρεῖς πρῶτοι Μητροπολῖται Κιλκισίου: Φώτιος, Κύριλλος καί Ἰωακείμ, ἦσαν ἀπόφοιτοι τῆς ἀναμενούσης δικαίωσιν τροφοῦ Ἱερᾶς Θεολογικῆς Σχολῆς τῆς Χάλκης, γεγονός τό ὁποῖον μαρτυρεῖ ἀφ᾽ ἑνός τήν εὐεργετικήν ἐπίδρασιν τῆς Σχολῆς εἰς τό ἐκκλησιαστικόν γίγνεσθαι, καί ἀφ᾽ ἑτέρου τό πόσον ἐμπεποτισμένη μέ τήν παιδείαν καί τό πνεῦμα τῆς Μητρός Ἐκκλησίας εἶναι ἡ Ἱερά αὕτη Μητρόπολις, καί πόσον τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ἐστήριξε τό ποίμνιόν της εἰς τούς ἀγῶνας του νά διατηρήσῃ τήν  ταυτότητά του καί νά ἐπιβιώσῃ ἀπό τήν σκληρότητα τῆς ξενικῆς δουλείας.

Ἀλλά καί μετά ταῦτα, ἡ Ἱερά αὕτη Ἐπαρχία ἐξηκολούθησε νά πλουτῇ λίαν ἀξιολόγους Ποιμένας, ἀληθεῖς τύπους τοῦ Χριστοῦ, μεταξύ τῶν ὁποίων καί τό πνευματικόν τέκνον τοῦ Γέροντος Φιλοθέου Ζερβάκου, τόν μακαριστόν φιλομόναχον Μητροπολίτην Κιλκισίου καί ἔπειτα Παροναξίας Ἀμβρόσιον τόν ἐκ Πάρου, ἐργασθέντα ταπεινῶς καί ἀθορύβως εἰς τό ἐκκλησιαστικόν γεώργιον.

Δέν ἦτο δυνατόν νά μή ἀνταποκριθῶμεν εἰς τήν εὐγενῆ πρόσκλησίν σας, ἅγιε ἀδελφέ, καθ᾿ ὅτι ἡ αἰσίως συμπληρωθεῖσα ἑκατονταετία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ἀποτελεῖ μαρτυρίαν ζωῆς καί προσφορᾶς, μαρτύριον συνεχείας καί συνεπείας∙ αἰῶνα κόπων, θλίψεων, ἀγώνων καί στεναγμῶν τῶν ποιμένων καί τοῦ κλήρου αὐτῆς διά τήν κατά Θεόν πορείαν τοῦ πιστοῦ λαοῦ τοῦ Κιλκίς, τοῦ ὁποίου τούς καρδιακούς πόθους καί τάς ἐντεύξεις συνελάμβανον οἱ ἑκάστοτε ποιμένες καί ἱερεῖς, συλλαμβάνετε δέ καί ἐκφράζετε σήμερον σεῖς, ὁ πνευματικός αὐτοῦ πατήρ καί καλός ποιμήν.

Συγχρόνως ἤλθομεν διά νά συνεχίσωμεν τήν παράδοσιν τῶν στενῶν καί ἱστορικῶν πνευματικῶν δεσμῶν καί σχέσεων, αἱ ὁποῖαι συνδέουν ἀρρήκτως τήν Μητέρα Ἐκκλησίαν τῆς Κωνσταντινουπόλεως μετά τοῦ Κιλκίς καί αἱ ὁποῖαι ἐπί τῶν ἡμερῶν τοῦ ἀειμνήστου προκατόχου  σας κυροῦ Φωτίου, τελευταίου Ἐπισκόπου Πολυανῆς, ἀνεθερμάνθησαν καί ἰσχυροποιήθησαν, διά τῆς χορηγήσεως τῆς Μητροπολιτικῆς ἀξίας εἰς τήν καθ’ ὑμᾶς τοπικήν Ἐκκλησίαν, χειρονομίας ἀνταξίας τῆς ἱστορίας καί τῆς πνευματικῆς προσφορᾶς αὐτῆς εἰς σύνολον τό Σῶμα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Ὑπό τοιούτους ἀγαθούς λογισμούς κινούμενος ὁ Πατριάρχης σας διά τά  ἐπαίνων ἄξια, ἅτινα κατειργάσατο ὁ Κύριος διά τῶν  ἑκάστοτε λειτουργῶν Του Ἱεραρχῶν  καί κληρικῶν τῆς θεοτηρήτου ταύτης Ἐπαρχίας, ὀφειλετικῶς  γεραίρομεν  τήν πίστιν, τήν ἐγκαρτέρησιν, τήν τόλμην καί τήν αὐτοθυσίαν ὄλων  τῶν γνωστῶν καί ἀγνώστων, ἐπωνύμων και ἀνωνύμων ἔκ τε τοῦ ἱεροῦ κλήρου καί ἐκ τοῦ πιστοῦ λαοῦ, διά τοῦ ὁποίου, πρόσφυγος κατά τό πλεῖστον, ἐνηργήθη τό μυστήριον τῆς ἀνακαινίσεως καί τῆς μεταμορφώσεως τοῦ τε ἔσω ἀνθρώπου καί τῶν ἐξωτερικῶν πραγμάτων ἐν τῷ ἱστορικῷ τούτῳ τόπῳ. Ἔγραφε περί  τῆς  μεταμορφώσεως ταύτης παλαιός Κιλκισιώτης ἐκπαιδευτικός, Πόντιος τό γένος: «Ἤλθαμε πρόσφυγες στό Κιλκίς τό 1923. Σέ ὀλίγα χρὀνια μέσα, μέ τόν φλογερόν ζῆλον, μέ τήν ἄοκνον δραστηριότητά μας, μέ πλείστους κόπους καί μόχθους, ἀπό τό στέρημά μας, μέ τάς παραδόσεις καί τά ἤθη καί τά ἔθιμά μας, μέ τήν πίστιν μας τήν ἁγίαν,  κατωρθώσαμε σέ πόλι καί χωριά νά δεσπόζῃ μιά μεταμόρφωσις… Ἔτσι σήμερα ὅπου κι’ἄν σταθοῦμε   ἀτενἰζομεν παντοῦ  τήν Ἱεράν Ἐκκλησίαν με τόν ἐπιβλητικόν της ὄγκον  νά δεσπόζῃ γύρω  καί νά φέρῃ τάς ψυχάς μας  εἰς κατάστασιν θρησκευτικῆς ἀνατάσεως πρός τόν Ὕψιστον».

Ἱστάμενοι, λοιπόν, πάντες ἡμεῖς σήμερον εἰς τόν Ἱερόν τοῦτον Ναόν τῆς Θείας Μεταμορφώσεως, βλέπομεν νοερῶς τόν μεταμορφωθέντα Κύριόν μας, ἀνερχόμενον μετά τῶν μαθητῶν Του Πέτρου, Ἰακώβου καί Ἰωάννου εἰς τό Ὄρος Θαβώρ προσεύξασθαι. Ἔκθαμβοι καί ἡμεῖς ἐνώπιον τοῦ μυστηρίου τῶν προπατόρων μας,  δοξάζομεν τόν μεταμορφωθέντα Κύριον καί ἀναφωνοῦμεν μετά τοῦ Πρωτοκορυφαίου Πέτρου «καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι», ἀδελφέ ἅγιε Κιλκισίου κύριε Βαρθολομαῖε. Καλόν ἐστι τό θαυμάζειν καί τό μιμεῖσθαι. Καλόν ἐστι διδάσκεσθαι ἀπό τοῦ παρελθόντος καί πορεύεσθαι  πρός τήν αὔριον, πρός τό μέλλον, τό  ὁποῖον εὐχόμεθα καί προσευχόμεθα νά εἶναι ἀεί  μεταμορφούμενον, μέχρις ὅτου διά τῆς Χάριτος ἴδωμεν τό ἀπρόσιτον φῶς, ἐν τῷ ὁποίῳ φῶς Θαβώριον καί ἀλήθεια καί δικαιοσύνη κατοικεῖ.

Μετά τοιούτων αἰσθημάτων κατακλείομεν τον λόγον, ὕμνον εὐχαριστίας ἀναπέμποντες πρός τόν ἐν Τριάδι Θεόν τῶν θαυμασίων διά τήν ἐπετειακήν ταύτην ἐπίσκεψιν εἰς τήν Ἱεράν Μητρόπολιν Πολυανῆς καί Κιλκισίου καί διά τήν συνάντησιν μετά πάντων ὑμῶν πρόσωπον πρός πρόσωπον. Ἰδιαιτέραν εὐχαριστίαν ἀπευθύνομεν πρός τόν Μακαριώτατον ἀδελφόν Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κύριον Ἱερώνυμον διά τήν εύλογητήν παρουσίαν του καί δι᾿ ὅσα ἀξιάγαστα πράττει διά τήν κοινήν μαρτυρίαν Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Τοῦ εἴμεθα εὐγνώμονες.

Στρεφόμενοι προς ὑμᾶς, Ἱερώτατε καί ἀγαπητέ ἀδελφέ, ἅγιε Πολυανῆς καί Κιλκισίου, εὐχαριστοῦμεν ἐκ βάθους καρδίας διά τήν ὑποδοχήν καί διά τήν ὡραίαν προσφώνησιν καί δεόμεθα τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅπως εὐλογῇ τήν πόλιν καί τήν Μητρόπολιν ταύτην, κρατύνῃ δέ τόν εὐαγῆ ἱερόν κλῆρον, τούς Ἐντιμοτάτους Ἄρχοντας καί σύμπαντα τόν εὐσεβῆ λαόν. Αὐτῷ πρέπει πάσα δόξα, τιμή καί προσκύνησις νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς ἀπεράντους αἰῶνας. Ἀμήν.

Φωτογραφίες: Νίκος Παπαχρήστου