Βίκτωρ Σαρηγιαννίδης: 10 χρόνια από το θάνατο του «ποιητή» της αρχαιολογίας

Ο Βίκτωρ Σαρηγιαννίδης γεννήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου του 1929 στην Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν, από γονείς ποντιακής καταγωγής. Σπούδασε στο Κρατικό Πανεπιστήμιο Κεντρικής Ασίας στη Τασκένδη, από όπου και αποφοίτησε το 1952, ενώ το 1961 πήρε το Master Αρχαιολογίας Εγγύς και Μέσης Ανατολής από το Ινστιτούτο Αρχαιολογίας στη Μόσχα.

Ήδη το 1949 συμμετείχε σε αρχαιολογικές αποστολές. Κέρδισε τη διεθνή αναγνώριση με την «ανακάλυψη του αιώνα», τη Βασιλική Νεκρόπολη Τίλια Τεπέ (1ος αι. μ.Χ.), που περιλάμβανε 20.000 χρυσά αντικείμενα. Τα ευρήματα αυτά μεταφέρθηκαν και εκτίθεντο στο Κρατικό Μουσείο του Αφγανιστάν μέχρι το ξέσπασμα του πολέμου, όπου κλάπηκαν και από τότε θεωρούνται οριστικά χαμένα.

Ο Σαρηγιαννίδης πραγματοποίησε και άλλες ανασκαφές στο Τουρκμενιστάν, αποκαλύπτοντας το Βασίλειο της Μαργιανής, το οποίο μέχρι τότε αγνοούνταν από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, φέρνοντας στο φως την ύπαρξη ενός πολιτισμού που σύμφωνα με τα έως τώρα στοιχεία συνδέεται και με τον Κρητο-Μυκηναϊκό πολιτισμό.

Ο ποντιακής καταγωγής αρχαιολόγος είχε καθοριστική συμβολή στην ανάδειξη των ελληνικών πολιτιστικών στοιχείων στην ευρύτερη περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, καθώς συνέβαλε και στην ανακάλυψη των ελληνικών ριζών του πολιτισμού της Κεντρικής Ασίας. Έχοντας μία πολύχρονη δραστηριότητα στις ανασκαφές και με την ανακάλυψη όλων αυτών των ελληνικών στοιχείων, ο Βίκτωρ Σαρηγιαννίδης απέδειξε τη μεγάλη εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ασία πριν 1500 χρόνια.

Το 1975 ανέλαβε διδάκτωρ της Ιστορικής Επιστήμης της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, ενώ από το 1955 μέχρι το τέλος της ζωής του εργαζόταν στο Ινστιτούτο Αρχαιολογίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών.

Ήταν επίτιμο μέλος της Ανθρωπολογικής Εταιρίας της Ελλάδας και της Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων Ρωσίας.

Οι τιμητικές διακρίσεις 

Έλαβε την ελληνική υπηκοότητα το 1997. Το 1998 ανακηρύχθηκε Πρεσβευτής του Ελληνισμού, το 2000 τιμήθηκε από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και το 2001 έλαβε μία ξεχωριστή διάκριση που έχει απονεμηθεί μόνο σε τέσσερις προσωπικότητες έως τώρα, την Ανώτατη Τιμητική Διάκριση «Μαχτουμκουλύ» της Δημοκρατίας του Τουρκμενιστάν. Αξίζει να σημειωθεί, ότι τον Ιανουάριο του 2002 τον τίμησαν με το Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Ο Σαρηγιαννίδης δημοσίευσε περίπου 200 επιστημονικές μελέτες και 20 βιβλία που εκδόθηκαν σε διάφορες χώρες και σε πολλές γλώσσες, όπως ρωσικά, αγγλικά, γερμανικά, ιαπωνικά και ελληνικά.

Επιστροφή στην Ελλάδα

Το ελληνικό κράτος τού υποσχέθηκε οικονομική ενίσχυση όταν εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα στα μέσα του ’90. Μετά από αρκετά χρόνια, ο Σαρηγιαννίδης έλαβε μικρή οικονομική ενίσχυση, ύψους 192 ευρώ μηνιαίως.

Έφυγε από τη ζωή στις 23 Δεκεμβρίου του 2013, σε ηλικία 84 ετών, στη Μόσχα.