O «χρυσός»… της θάλασσας των Κυθήρων
Μπορεί κάποτε να αποτελούσε είδος πολυτελείας που μόνο οι γευσιγνώστες ξεχώριζαν και χρησιμοποιούσαν, ωστόσο τα τελευταία χρόνια αρχίζει να αναγνωρίζεται και πάλι η θρεπτική αξία του. Ο λόγος για το φυσικό θαλασσινό αλάτι Κυθήρων που μπαίνει ξανά στην κουζίνα της νοικοκυράς.
Η συγκομιδή του όμως, αποτελεί μια δύσκολη δουλειά που απαιτεί αντοχή και υπομονή. Κρατώντας την παράδοση από τον πατέρα του, Παναγιώτη, ο αλυκάριος Γιώργος Σκλάβος, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ εξηγεί: «Για πάρα πολλά χρόνια, ο πατέρας μου μάζευε με τα χέρια του το φυσικό, θαλασσινό αλάτι και το πουλούσε στα Κύθηρα. Έτσι κρατώντας την παράδοση αυτή, θέλησα και εγώ να γίνω άξιος συνεχιστής του. Είναι υπόθεση πάρα πολύ δύσκολη, σχετικά επικίνδυνη, έτσι όπως περπατάς πάνω στα βράχια. Οι παλιοί έλεγαν πως αν θες να καταραστείς κάποιον, πες του να γίνει αλατάς ή καμινάρης, να δουλεύει ασταμάτητα μέσα στη ζέστη».
Οι περίπου 30 περιοχές των Κυθήρων με τις φυσικές γούρνες, κάθε χρόνο δημοπρατούνται. Ενοικιάζονται δηλαδή από τους ενδιαφερόμενους για τη συγκομιδή αλατιού, από την Εγχώριο Περιουσία των Κυθήρων και Αντικυθήρων, έναν θεσμό που υπάρχει από την Αγγλοκρατία. Έτσι και για τον κ. Σκλάβο η διαδικασία, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ -ΜΠΕ, είναι ίδια, καθώς κάθε καλοκαίρι «χτυπάει» σε δημοπρασία μία από τις αλυκές του νησιού και συγκεκριμένα του Αυλαίμονα. Από αυτή την αλυκή, όπως διευκρινίζει, δουλεύει για ένα δεύτερο μεροκάματο, αφού το κύριο του επάγγελμα είναι η αλιεία.
Για τη διαδικασία συγκομιδής του αλατιού και τις δύσκολες συνθήκες, ο Γιώργος Σκλάβος με την 20ετή εμπειρία του, εξηγεί αναλυτικά: «Τραβάω με αντλία το θαλασσόνερο και αρχίσω να ποτίζω σαν περιβόλι, ανά εικοσαήμερο, τις αυτόπηκτες αλυκές μου -τις αμέτρητες φυσικές κοιλότητες μεταξύ των βράχων. Θα χρειαστεί ζέστη κι αεράκι μέχρις ότου τελικά το νερό εξατμιστεί κι απομείνει, ένα μήνα αργότερα, το αλάτι. Το κάθε μάζεμά του διαρκεί ως και δέκα μέρες. Με τρυπητή κουτάλα, το συγκεντρώνω μόνος μου καθημερινά από τις πεντέμισι το πρωί, προτού δηλαδή ο ήλιος γίνει αφόρητος. Το ίδιο σκηνικό, το λεγόμενο και “σεφέρι”- εναλλάξ πότισμα και μάζεμα- το επαναλαμβάνω ολόκληρο το καλοκαίρι, μέχρι και τα τέλη Σεπτεμβρίου. Ο καιρός, πάντως, μπορεί να μειώσει ως και στο μισό την παραγωγή μου: με τις φουρτούνες τα κύματα ανεβαίνουν και η θάλασσα ξεπλένει το νερό που έχω ρίξει στην αλυκή μαζί και το αλάτι που ήδη έχει μαζευτεί εκεί. Το ίδιο και η βροχή που πέφτει και το λειώνει.
Καιρού επιτρέποντος, ωστόσο, θα βγάλω καλάθι καλάθι ως κι έναν τόνο αλατιού σε ετήσια βάση. Το φορτώνω σε σακιά κι από κει στον ώμο μου για το αμάξι. Στο σπίτι πια, το λιάζω για τριάντα μέρες, μέχρι να στεγνώσει καλά, κατόπιν το καθαρίζω, πριν το τσουβαλιάσω. Με τη διαδικασία αυτή λοιπόν καταλαβαίνετε ότι συλλέγεται ο άνθος του αλατιού, δεν έχει υποστεί καμία κατεργασία, οπότε περιέχει ιχνοστοιχεία όπως φθόριο, μαγνήσιο, κάλιο, ασβέστιο. Είναι επίσης νοστιμότερο και πιο “ αλμυρό” από το παραγωγικό αλάτι του εμπορίου», αναφέρει χαρακτηριστικά ο παραγωγός.
Μετά τη συγκομιδή του αλατιού, σειρά έχει η διάθεσή του στην αγορά και σύμφωνα με τον Γιώργο Σκλάβο και τη σύντροφό του, Αναστασία Καλοπαίδη, που έχει αναλάβει το κομμάτι των πωλήσεων του αλατιού, «το σημαντικότερο είναι να κρατάς την ποιότητα ψηλά».
Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Καλοπαίδη, η οποία ασχολείται με τη διανομή της δικής τους παραγωγής, μέσα από τη σελίδα τους σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, «το πελατολόγιό μας είναι πολλών ετών. Ξέρουμε ότι δεν μας αλλάζουν γιατί γνωρίζουν την ποιότητα. Υπάρχει κόσμος που μας περιμένει αρκετούς μήνες νωρίτερα, μέχρι να βγει η νέα μας παραγωγή».
Κουραστική και επίπονη δουλειά η συγκομιδή του, ωστόσο τα οφέλη από την κατανάλωσή του και κυρίως η νοστιμιά του θαλασσινού αλατιού Κυθήρων, είναι αυτά που το κάνουν να ξεχωρίζει, όπως τονίζει άλλωστε ένας από τους παραγωγούς του.
