Η Κυριακή της Ορθοδοξίας
Η πρώτη Κυριακή της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, η Α΄ Κυριακή των Νηστειών, ονομάζεται και Κυριακή της Ορθοδοξίας.
Τη σημερινή ημέρα εορτάζεται πανορθοδόξως η αναστήλωση των Ιερών Εικόνων, η οποία καθιερώθηκε το 843 από την Αυτοκράτειρα του Βυζαντίου Θεοδώρα, τον υιό αυτής Μιχαήλ τον Γ’ και τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Μεθόδιο τον Ομολογητή.
Η αναστήλωση των Ιερών Εικόνων επέφερε οριστικό τέλος στην αποκαλούμενη Εικονομαχία, ήτοι στη διαμάχη που ξέσπασε κατά τον 7ο και 8ο μ.Χ. στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, όταν εμφανίσθηκαν κάποιες θεωρίες που υποστήριζαν ότι η προσκύνηση των εικόνων ήταν ειδωλολατρική πράξη. Με τη βοήθεια διαδοχικών αυτοκρατόρων, που ασπάστηκαν αυτές τις θεωρίες, εκδόθηκαν διαταγές που απαγόρευαν την ύπαρξη και την προσκύνηση των εικόνων. Αντίθετα με τους Εικονομάχους, που τάσσονταν υπέρ αυτών των θεωριών και των αντίστοιχων πρακτικών, οι Εικονόφιλοι υποστήριζαν ότι η ύπαρξη των εικόνων ήταν απόλυτα φυσική μέσα στην Εκκλησία, επειδή αυτές είναι το βοηθητικό μέσο της λατρείας του Θεού και της τιμής των Αγίων.
Η διαμάχη αυτή διήρκησε, με κάποιες διακοπές, γύρω στα 120 χρόνια, ενώ περί το μέσο αυτής της περιόδου, το έτος 787 μ.Χ., διεξήχθη η Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος στη Νίκαια, η οποία διατύπωσε τη διδασκαλία που έχει ως και σήμερα η Εκκλησία, βάσει της οποίας διακηρύσσει την τιμητική προσκύνηση των εικόνων. Εντούτοις, παρά την εν λόγω απόφαση της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου, η Εικονομαχία δεν έληξε άμεσα, αλλά 55 χρόνια αργότερα, με ενέργειες της Αυτοκράτειρας Θεοδώρας η οποία τιμάται ως Αγία.
Σε ανάμνηση λοιπόν της αναστηλώσεως των Ιερών Εικόνων, εκείνου του θριάμβου της Ορθοδοξίας, η Εκκλησία μας έχει καθιερώσει την Κυριακή της Ορθοδοξίας κατά την οποία σε όλους τους ναούς γίνεται περιφορά των εικόνων.
Το Απολυτίκιο της Κυριακής της Ορθοδοξίας
«Τὴν ἄχραντον Εἰκόνα σου προσκυνοῦμεν Ἀγαθέ, αἰτούμενοι συγχώρησιν τῶν πταισμάτων ἡμῶν, Χριστὲ ὁ Θεός· βουλήσει γὰρ ηὐδόκησας σαρκὶ ἀνελθεῖν ἐν τῷ Σταυρῷ, ἵνα ῥύσῃ οὓς ἔπλασας ἐκ τῆς δουλείας τοῦ ἐχθροῦ· ὅθεν εὐχαρίστως βοῶμέν σοι· Χαρᾶς ἐπλήρωσας τὰ πάντα, ὁ Σωτὴρ ἡμῶν, παραγενόμενος εἰς τὸ σῶσαι τὸν Κόσμον».
