Ο Άγιος Μιχαήλ ο Χωνιάτης, Μητροπολίτης Αθηνών

Ο Άγιος Μιχαήλ, τη μνήμη του οποίου τιμάει σήμερα η Εκκλησία μας, υπήρξε ο τελευταίος Μητροπολίτης Αθηνών (1182 – 1204 μ.Χ.) πριν από τη φραγκική κατάκτηση. Ο λόγιος Μητροπολίτης και αδερφός του ιστορικού Νικήτα Χωνιάτη, λάτρης του ένδοξου παρελθόντος της Αθήνας, ήταν εκείνος που την υπερασπίστηκε όχι μόνο από τους εχθρούς και τις πολιορκίες, αλλά και από την ασυδοσία των κρατικών υπαλλήλων.

Οι επιστολές του αποτελούν πλούσια πηγή πληροφοριών για την Αττική του τέλους του 12ου-αρχές του 13ου αιώνα. Στις επιστολές αυτές, διακρίνει κανείς μια επιθετική διάθεση προς την Αθήνα, ωστόσο, με προσεκτικότερη ματιά εύκολα θα διαπιστώσει μια ουσιαστική και βαθιά αγάπη, τόσο στην πόλη όσο και στο λαό της.

Το 1203 μ.Χ. υπερασπίστηκε με επιτυχία την πόλη που κινδύνευσε από τον Πελοποννήσιο γαιοκτήμονα Λέοντα Σγουρό. Λίγο αργότερα, στα 1204 μ.Χ., αμέσως μετά τη φραγκική κατάκτηση, αυτοεξορίστηκε στην Κέα, μη σταματώντας και από εκεί ακόμη να υπερασπίζεται και να προστατεύει το ποίμνιό του. Αργότερα, μετέβη στη Μονή Αγίου Ιωάννου Προδρόμου κοντά στις Θερμοπύλες όπου και πέθανε, στα 1222 μ.Χ.

Την ακολουθία του Αγίου έγραψε ο Μεγάλος Υμνογράφος της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας κ. Χαραλάμπης Μπούσιας.

Επίσης, η μνήμη του αναφέρεται, μαζί με αυτή του Ανδρέα Κρήτης, στον Βατοπεδινό Κώδικα με κοινή Ακολουθία.

Απολυτίκιο

«Ἀρετῇ διαπρέψας καὶ ἁγιότητι, ποιμαντικῇ ἐπιστήμῃ καὶ ἀκραιφνεῖ βιοτῇ Ἀθηναίων στυλοβάτης ἐχρημάτισας, ὦ Χωνιᾶτα Μιχαήλ, ἱεράρχα κραταιὲ καὶ ἄριστε ποιμενάρχα· διὸ καὶ εἴληφας χάριν ὑπὲρ ἡμῶν πρεσβεύειν πάντοτε».