Νικηφόρος Λύτρας: Πρωτοπόρος στην διαμόρφωση των Καλών Τεχνών στην Ελλάδα
Ο Νικηφόρος Λύτρας έχει χαρακτηριστεί ως ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες ζωγράφους και από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της «Σχολής του Μονάχου», ενώ πρωτοπόρησε στην διαμόρφωση της διδασκαλίας των Καλών Τεχνών στην Ελλάδα.
Γεννήθηκε στον Πύργο της Τήνου το 1832. Σπούδασε ζωγραφική στο Σχολείο των Τεχνών, ενώ μεταξύ των δασκάλων του ήταν ο μοναχός Αγαθάγγελος Τριανταφύλλου. Στο Σχολείο των Τεχνών, μάλιστα, δίδαξε από το 1856 μέχρι και το 1858 το μάθημα της στοιχειώδους γραφικής και, στη συνέχεια, με υποτροφία της ελληνικής κυβέρνησης αναχώρησε για το Μόναχο, προκειμένου να πραγματοποιήσει σπουδές στην Ακαδημία Καλών Τεχνών.
Στην Αθήνα επέστρεψε το 1865 και ένα χρόνο αργότερα διορίστηκε Καθηγητής ζωγραφικής στο Πολυτεχνείο. Την ακαδημαϊκή του ιδιότητα την υπηρέτησε μέχρι και το τέλος της ζωής του.
Θεωρείται ένας πολυταξιδεμένος καλλιτέχνης, καθώς το 1873 βρέθηκε στη Μικρά Ασία, το 1874 το Μόναχο, το 1876 στο Παρίσι και τρία χρόνια αργότερα στην Αίγυπτο.
Υπηρέτησε πιστά την ακαδημαϊκή παράδοση της ζωγραφικής
Ως καλλιτέχνης ασχολήθηκε με γνώμονα την πίστη του στην ακαδημαϊκή παράδοση. Βασίστηκε σε προσωπογραφίες, ιστορικές σκηνές, αλλά και στη μυθολογία. Αυτό, ωστόσο, που τον έκανε να ξεχωρίσει ήταν ότι εισήγαγε σκηνές από την ελληνική επαρχία, τον αστικό χώρο και την παραδοσιακή οικογένεια. Ξεχωριστός υπήρξε και στον τομέα της προσωπογραφίας, καθώς επιχείρησε με απόλυτη επιτυχία να μεταφέρει τον ψυχισμό και την προσωπικότητα του εικονιζόμενου στις δημιουργίες του.
Ο Νικηφόρος Λύτρας αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην αναδιοργάνωση του καλλιτεχνικού τμήματος στο Σχολείο Καλών Τεχνών, με τις επόμενες γενιές να επηρεάζονται από το έργο του.
Σημαντικές οι διακρίσεις για τον σπουδαίο ζωγράφο
Δεκάδες ήταν οι διακρίσεις για τον σπουδαίο Έλληνα ζωγράφο, ο οποίος συμμετείχε και στην Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού. Το 1889 και το 1900 κατόρθωσε να κερδίσει το χάλκινο μετάλλιο, μία σημαντική επιτυχία, καθώς οι τέχνες της Ελλάδας «ακούστηκαν» σε κάθε γωνιά της γης. Το 1873 συμμετείχε και στην έκθεση της Βιέννης αποκομίζοντας εγκωμιαστικά σχόλια. Σημαντικές επιτυχίες σημείωσε και μέσα από τη συμμετοχή σε εκθέσεις όπως της Οικίας Μελά, της Πανελλήνιας του Ζαππείου και σ’ αυτήν το 1896 που διοργανώθηκε με αφορμή την διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, ακόμα και μετά θάνατον, διεθνείς εκθέσεις ασχολήθηκαν με τα έργα του, όπως αυτή της Ρώμης το 1911. Ως μία ένδειξη τιμής στον σπουδαίο αυτόν καλλιτέχνη η Σχολή Καλών Τεχνών προχώρησε το 1933 σε αναδρομική έκθεση των έργων του.Ο Νικηφόρος Λύτρας πέθανε σαν σήμερα, στις 14 Ιουνίου του 1904.
