«Επιβίωσα από τον Χίτλερ, θα επιβιώσω και από τον Πούτιν», λέει επιζήσασα του Αουσβιτς

Έζησε ως βρέφος τη φρίκη του πολέμου, όταν βρέθηκε στα χέρια του διαβόητου Γερμανού γιατρού Γιόζεφ Μένγκελε, στο στρατόπεδο- κολαστήριο του Άουσβιτς Μπίρκεναου, και αφού κατάφερε να γλιτώσει ως εκ θαύματος από τα διαβολικά πειράματα του «αγγέλου του θανάτου», σήμερα δηλώνει με θάρρος από το διαμέρισμά της στο πολιορκημένο Κίεβο, ότι αφού κατάφερε να επιβιώσει από τον Αδόλφο Χίτλερ, θα επιβιώσει και από τον Βλαντίμιρ Πούτιν.

Την ιστορία της Άννα Στρισκόβα (Anna Strishkowa), επιζήσασας του Ολοκαυτώματος, η οποία ζει στην πρωτεύουσα της Ουκρανίας μαζί με την κόρη της μεταφέρει στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Γερμανός (με ιταλικές ρίζες) φωτογράφος Λουίτζι Τοσκάνο, ο οποίος τη γνώρισε πριν από εννέα χρόνια, φωτογραφίζοντάς την για το πρότζεκτ του «Lest we forget» (Να μην ξεχάσουμε), στο πλαίσιο του οποίου απαθανάτισε τα πρόσωπα 400 επιζώντων του Ολοκαυτώματος ταξιδεύοντας από τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και την Ολλανδία ως το Ισραήλ, τη Λευκορωσία, την Ουκρανία και τη Ρωσία.

Έκτοτε ο Λουίτζι Τοσκάνο διατηρεί στενή επαφή με την Άννα Στρισκόβα, ετοιμάζοντας μάλιστα κι ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή της. Με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία προσπάθησε να την πείσει να εγκαταλείψει, με τη βοήθειά του, τη χώρα για να βρει ασφαλές καταφύγιο. Η απάντησή της, όμως, σε κάθε του παραίνεση είναι αταλάντευτα η ίδια: «αφού κατάφερα να επιβιώσω από τον Χίλερ, θα επιβιώσω και από τον Πούτιν. Θα νικήσουμε!».

«Έχω πάρα πολλές επαφές και θα μπορούσα να της εξασφαλίσω από την πρώτη στιγμή -πολύ προτού τα πράγματα πάρουν την τροπή που έχουν πάρει- τη διαφυγή της, να τη φέρω στα πολωνικά σύνορα. Αυτή, ωστόσο, αρνείται πεισματικά. Τόσο η ίδια όσο και η κόρη της που μένει μαζί της και τη φροντίζει. Νομίζω πως είναι ένα μείγμα πατριωτισμού και φόβου αυτό που νιώθει και καθώς έχει μάθει να κοιτάει κατάματα τους φόβους της, επέλεξε να μείνει εκεί. Μού λέει συνέχεια: Λουίτζι, θα νικήσουμε. Δεν έχω τίποτα να χάσω», αφηγείται στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γερμανός φωτογράφος.

«Τον φόβο τον κοιτάς κατάματα»

Ο Λουίτζι Τοσκάνο θυμάται σαν σήμερα την πρώτη τους επαφή, για τις ανάγκες του πρότζεκτ του. «Ήταν μια συναρπαστική πρώτη συνάντηση. Ήταν πολύ ανοιχτή και μού αφηγήθηκε τη ζωή της. Ήταν μόλις ενάμιση έτους, όταν οδηγήθηκε μαζί με τους γονείς της στο Άουσβιτς- Μπίρκεναου, όπου η μητέρα και ο πατέρας της εκτελέστηκαν αμέσως από τους ναζί κι εκείνη βρέθηκε στα χέρια του διαβόητου Μένγκελε», θυμάται ο γνωστός φωτογράφος κι εξηγεί πως οι μόνες πληροφορίες που κατόρθωσε να βρει στα αρχεία για την οικογένειά της είναι ότι βρέθηκε στο Άουσβιτς με τους γονείς της από το Μινσκ και πως είναι η μόνη επιζήσασα της οικογένειας.

Η Άννα Στρισκόβα σώθηκε ως εκ θαύματος κι αργότερα υιοθετήθηκε από ένα ζευγάρι Ουκρανών. Μεγαλώνοντας προσπάθησε να ξορκίσει τον φόβο που είχε φωλιάσει στην ψυχή της για τους γιατρούς, σπουδάζοντας η ίδια ιατρική. «Ήταν πολύ μικρή, όμως ο πόνος ήταν τόσο δυνατός όταν χάρασσαν στο μικρό χεράκι της τον αριθμό (κρατουμένου) ή μετέπειτα τα όσα έζησε στα χέρια του Μένγκελε», λέει ο Λ. Τοσκάνο, ο οποίος πήρε ένα πολύ σημαντικό μάθημα ζωής από τη φίλη του.

«Η Άννα είναι ένας καταπληκτικός άνθρωπος. Μού δίδαξε πολλά σε σχέση με τον φόβο. Μού είπε, Λουίτζι, αν φοβάσαι κάτι δεν πρέπει να φεύγεις μακριά, αλλά να προχωράς κατά πάνω του. Μού είπε ότι φοβόταν τόσο πολύ τους γιατρούς ύστερα από την τραυματική εμπειρία που έζησε ως παιδί και ο μόνος τρόπος που βρήκε για να ξορκίσει τους φόβους της και να αντιμετωπίσει τους εφιάλτες της ήταν να γίνει και η ίδια γιατρός», σημειώνει ο Γερμανός φωτογράφος, εξηγώντας πως ήταν το τραύμα στην ψυχή της εκείνο που μεγαλώνοντας, προσπάθησε να βρει τρόπους για να το επουλώσει.

«Είναι τόσο ήρεμη και ταυτόχρονα τόσο δυνατή. Κάθε μέρα επικοινωνώ μαζί της μέσω μηνυμάτων και προσπαθώ να τη μεταπείσω, κι αυτή με ευχαριστεί που νοιάζομαι, αλλά επιμένει να μένει στην πατρίδα της. Μού λέει συνέχεια πως αυτή η επικοινωνία είναι η καλύτερη στήριξη για την ίδια και την κόρη της κι όταν εγώ της λέω “ έρχονται οι Ρώσοι”, μού απαντά ήρεμα: “ το ξέρω, μην ανησυχείς”. Είναι τόσο θαρραλέα κι εγώ τόσο αδύναμος απέναντι σ’ αυτό το μεγαλείο ψυχής που επιδεικνύει…», λέει ο Λ. Τοσκάνο, με έκδηλη τη συγκίνηση στη φωνή.

Η τελευταία φορά που βρέθηκαν διά ζώσης ήταν πριν από μερικούς μήνες, όταν ο Γερμανός φωτογράφος είχε ταξιδέψει στην Ουκρανία για τις ανάγκες του ντοκιμαντέρ που ετοιμάζει. «Δεν είμαι πολύ θρησκευόμενος αλλά κάθε βράδυ προσεύχομαι γι’ αυτή και την κόρη της, να είναι ασφαλείς», λέει ο Γερμανός φωτογράφος που δεν κρύβει τη θλίψη του αλλά και την αγωνία του για όλα όσα διαδραματίζονται στην Ουκρανία. «Όταν βλέπεις τις εικόνες στην τηλεόραση, είναι πολύ περίεργο το συναίσθημα», τονίζει.

Ο ρωσικός στρατός σφίγγει τον κλοιό στο Κίεβο, κλιμακώνει τους βομβαρδισμούς στο Χάρκοβο

Στο μεταξύ, ο ρωσικός στρατός συνεχίζει τη Δευτέρα την ολομέτωπη επίθεσή του στην Ουκρανία, βομβαρδίζοντας τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, τη Χαρκίβ (Χάρκοβο), και σφίγγοντας τον κλοιό στην πρωτεύουσα, το Κίεβο, ενώ εντός της ημέρας αναμένεται να διεξαχθεί ο τρίτος γύρος ρωσοουκρανικών διαπραγματεύσεων, χωρίς πολλές ελπίδες πως θα φέρει καρπούς.

Η επιδείνωση της ένοπλης σύρραξης και το ενδεχόμενο να επιβληθεί εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο ανέβασαν κι άλλο τον πυρετό των διεθνών αγορών, με το πετρέλαιο να σημειώνει ιλιγγιώδη άνοδο, πολλούς επενδυτές να επιλέγουν τον χρυσό με την τιμή της αξίας-καταφυγίου αυτής να ανεβαίνει στα ύψη, και τα χρηματιστήρια της Ασίας να πέφτουν.

Σφοδροί αεροπορικοί βομβαρδισμοί σημειώθηκαν τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας στη Χαρκίβ, στη βορειοανατολική Ουκρανία, με στόχους μεταξύ άλλων αθλητικό συγκρότημα τοπικού πανεπιστημίου και πολιτικές κτιριακές υποδομές, μετέδωσε δημοσιογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου.

Σύμφωνα με το ουκρανικό επιτελείο, οι ρωσικές δυνάμεις επικεντρώνουν τις προσπάθειές τους στη Χαρκίβ, στην Τσερνιγκίβ (βόρεια), στη Σούμι (βορειοανατολικά) και στη Μικολάγεφ (νότια), ενώ «συγκεντρώνουν πόρους για να εξαπολύσουν έφοδο» στο Κίεβο.

«Εντός ημερών»

Στην πρωτεύουσα, ο ουκρανικός στρατός διαμηνύει πως είναι έτοιμος να καταστρέψει την τελευταία γέφυρα που συνδέει την πόλη με τις δυτικές επαρχίες, για να φρενάρει την προέλαση των ρωσικών αρμάτων μάχης. Το επιτελείο αναμένει τη ρωσική έφοδο «εντός ημερών».

«Αν λάβουμε διαταγή, ή αν δούμε τους Ρώσους να προελαύνουν, θα την ανατινάξουμε (…) με όσα περισσότερα άρματα του εχθρού πάνω της είναι δυνατό», δήλωσε ο λοχίας «Κάσπερ», μέλος μονάδας Ουκρανών εθελοντών.

Σκληρές μάχες διεξάγονταν όλη μέρα χθες στην περιφέρεια του Κιέβου, σύμφωνα με τις τοπικές αρχές, ειδικά γύρω από τους οδικούς άξονες που οδηγούν προς τη Ζιτόμιρ (150 χλμ. δυτικά) και την Τσερνιγκίβ (150 χλμ. βόρεια).

Σε δυτικά προάστια του Κιέβου, ιδίως στο Ιρπίν, βομβαρδίζονταν κτίρια «από το πρωί ως το βράδυ», κατόπιν «μπήκε άρμα μάχης». «Ήταν τρομακτικό, φοβηθήκαμε πολύ. Νομίζαμε ότι δεν θα καταφέρναμε να φύγουμε» ζωντανοί, είπε η Τατιάνα Βοζνιουτσένκο, κάτοικος του προαστίου αυτού, ηλικίας 52 ετών.

Ταυτόχρονα, ο ρωσικός στρατός συνεχίζει την πολιορκία του στρατηγικής σημασίας λιμανιού της Μαριούπολης, στην Αζοφική Θάλασσα, στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας, όπου και η δεύτερη προσπάθεια απομάκρυνσης των αμάχων για ανθρωπιστικούς λόγους απέτυχε την Κυριακή. Ενώ ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι κατηγόρησε τη Ρωσία ότι ετοιμάζεται να βομβαρδίσει το λιμάνι της Οδησσού, στη Μαύρη Θάλασσα.

Ρωσικοί πύραυλοι που εκτοξεύθηκαν από τη θάλασσα έπληξαν σήμερα το χωριό Τούζλι, στην περιφέρεια της Οδησσού, ανέφερε εκπρόσωπος του ουκρανικού στρατού στην περιοχή, ο Σεργκέι Μπρατσούκ. Εξήγησε ότι οι πύραυλοι είχαν στόχο «κρίσιμες υποδομές». Δεν αναφέρθηκαν πάντως τραυματισμοί.

Αμερικανοί αξιωματούχοι, που επικαλέστηκε η εφημερίδα Wall Street Journal, υποστήριξαν ότι η Ρωσία έχει στρατολογήσει Σύρους μισθοφόρους, με εμπειρία στην αντιμετώπιση αντάρτικου πόλης, για να πολεμήσουν στην Ουκρανία. Στην άλλη πλευρά, το Κίεβο κάνει λόγο για δεκάδες χιλιάδες «εθελοντές» ξένους που πήγαν στην Ουκρανία για να ενταχθούν στις τάξεις των δυνάμεών της.

Ο τρίτος γύρος των ρωσοουκρανικών διαπραγματεύσεων προγραμματίζεται να γίνει σήμερα, αλλά οι ελπίδες επιτυχίας των συνομιλιών χαρακτηρίζονται απειροελάχιστες, με δεδομένο ότι ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, θέτει ως αναγκαία προϋπόθεση το Κίεβο να αποδεχθεί όλες τις ρωσικές αξιώσεις, ιδίως αυτές για την αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας και την ανακήρυξη της ουδετερότητας της χώρας.

Στους δύο προηγούμενους κύκλους συνομιλιών, στα σύνορα Ουκρανίας-Λευκορωσίας και Πολωνίας-Λευκορωσίας αντίστοιχα, το μόνο απτό αποτέλεσμα ήταν πρακτικά η συμφωνία για τη δημιουργία «ανθρωπιστικών διαδρόμων» ώστε να απομακρυνθούν οι άμαχοι.

Πυρηνική (αν)ασφάλεια

Το βράδυ της Κυριακής, κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνδιάλεξής του με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, ο κ. Πούτιν διεμήνυσε ότι εννοεί να «επιτύχει τους στόχους του» στην Ουκρανία, «είτε με διαπραγμάτευση, ή με τον πόλεμο», σύμφωνα με το Ελιζέ.

Πάντως διαβεβαίωσε τον συνομιλητή του πως «δεν έχει πρόθεση να προχωρήσει σε επιθέσεις εναντίον πυρηνικών εργοστασίων» και δήλωσε «έτοιμος να σεβαστεί τους κανόνες του ΔΟΑΕ για την προστασία των (πυρηνικών) σταθμών», ενώ δέχθηκε να γίνει «διάλογος μεταξύ του ΔΟΑΕ, της Ουκρανίας και της Ρωσίας» ώστε να υπάρξουν εγγυήσεις για την «ασφάλειά τους», πάντα σύμφωνα με την ανακοίνωση της γαλλικής προεδρίας.

Μετά τον βομβαρδισμό -η Μόσχα τον αρνήθηκε- την 4η Μαρτίου στο πυρηνικό εργοστάσιο στη Ζαπορίζια (νότια), το μεγαλύτερο της Ουκρανίας και της Ευρώπης, που προκάλεσε ανησυχία για πυρηνική καταστροφή, ο ΔΟΑΕ ενημερώθηκε από το Κίεβο ότι η διεύθυνση του σταθμού αυτού βρίσκεται πλέον υπό τις διαταγές των ρωσικών δυνάμεων.

Σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές, μόνο επικοινωνίες μέσω κινητών τηλεφώνων είναι ακόμη εφικτές, αλλά και αυτές κακής ποιότητας. Ο επικεφαλής του ΔΟΑΕ Ραφαέλ Γκρόσι εξέφρασε την «βαθιά ανησυχία του» για την «επιδείνωση της κατάστασης όσον αφορά τις ζωτικής σημασίας επικοινωνίες μεταξύ του (ουκρανικού) ρυθμιστικού φορέα και του σταθμού».

Ο ρωσικός στρατός, από την πλευρά του, κατηγόρησε την Ουκρανία ότι επιδίωκε να προκαλέσει διαρροή ραδιενέργειας στη Χαρκίβ και να κατηγορήσει κατόπιν τη Μόσχα.

Κατά τη διάρκεια της συνδιάλεξής του με τον Εμανουέλ Μακρόν, ο Βλαντίμιρ Πούτιν επίσης αρνήθηκε εκ νέου ότι ο ρωσικός στρατός «βάζει στο στόχαστρο αμάχους» και επέμεινε ότι «επαφίεται στους Ουκρανούς η ευθύνη να αφήσουν να φύγει ο πληθυσμός από τις περικυκλωμένες πόλεις», σύμφωνα με τη γαλλική προεδρία.

Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο άρχισε να διενεργεί έρευνα για τη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου στην Ουκρανία, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κάνει λόγο για επιθέσεις εναντίον υγειονομικών εγκαταστάσεων, οι ΗΠΑ έκαναν λόγο για «αξιόπιστες πληροφορίες» κατά τις οποίες η Ρωσία έχει διαπράξει «εγκλήματα πολέμου» από την έναρξη της εισβολής την 24η Φεβρουαρίου.

Κατά τη διάρκεια ομιλίας του την Κυριακή, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι κατηγόρησε Ρώσους στρατιωτικούς για «εσκεμμένους φόνους» και διεμήνυσε ότι «θα τιμωρήσουμε οποιονδήποτε διέπραξε φρικαλεότητες κατά τη διάρκεια του πολέμου αυτού στο έδαφός μας».

Προσφυγική κρίση

Ο Ύπατος Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, ο Φιλίπο Γκράντι, τονίζει πως ο πόλεμος στην Ουκρανία προκαλεί την «ταχύτερα εξελισσόμενη προσφυγική κρίση στην Ευρώπη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο».

«Πάνω από 1,5 εκατ. πρόσφυγες από την Ουκρανία πέρασαν (τα σύνορα) με γειτονικές χώρες μέσα σε δέκα ημέρες», ανέφερε ο κ. Γκράντι χθες.

Οι ΗΠΑ, η Βρετανία, ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία ζήτησαν από την Interpol να αναστείλει τη συμμετοχή της Ρωσίας σε αυτόν τον διεθνή οργανισμό, σύμφωνα με την υπουργό Εσωτερικών της Βρετανίας, την Πρίτι Πατέλ, για την οποία «οι ενέργειες της Ρωσίας αποτελούν άμεση απειλή για την ασφάλεια των ατόμων και τη διεθνή συνεργασία σε ό,τι αφορά την επιβολή του νόμου».