Δίλοφο: Ένα από τα ομορφότερα χωριά του Ζαγορίου
Τα Ζαγοροχώρια είναι ευρέως γνωστά για τη γραφικότητα και τον παραδοσιακό τους χαρακτήρα, με ορισμένα χωριά να ξεχωρίζουν λίγο παραπάνω. Ένα από αυτά, είναι το Δίλοφο, χτισμένο στα 900μ. υψόμετρο, με μόλις 39 μόνιμους κατοίκους (σύμφωνα με την απογραφή του 2001). Βρίσκεται στα ορεινά των Ιωαννίνων και είναι ένα από τα Ζαγοροχώρια της Ηπείρου.
Το Δίλοφο ξεχωρίζει από άλλους προορισμούς, καθώς έχει κρατήσει αναλλοίωτα τα χαρακτηριστικά του μέσα στο χρόνο. Για παράδειγμα, δεν επιτρέπεται η οδική διέλευση μέσα από τον οικισμό, καθώς επίσης ούτε οι αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις στα κτίσματα του χωριού.
Παραδοσιακά αρχοντικά συνθέτουν μία εικόνα που εντυπωσιάζει
Περίπου 32 χιλιόμετρα έξω από τα Ιωάννινα, ο ταξιδιώτης θα συναντήσει ένα από τα χωριά που ανήκουν στο συγκρότημα των Ζαγοροχωρίων της Ηπείρου, το Δίλοφο. Είναι απίθανο να μη μαγευτεί από την παράδοση και την αυθεντικότητά του, στοιχεία που είναι έντονα εμφανή σε όλο το χωριό. Η αρχική του ονομασία ήταν Σοποτσέλι, δηλαδή «τόπος με πολλά νερά», ενώ το 1920 όμως μετονομάστηκε σε «Δίλοφο», που σημαίνει «σε δύο λόφους».
Τα λιθόστρωτα σοκάκια και τα εντυπωσιακά αρχοντικά συνθέτουν μια εικόνα από άλλη εποχή, η οποία σίγουρα δεν θα αφήσει ασυγκίνητο τον επισκέπτη. Αυτά τα σοκάκια και τ’ αρχοντικά αποτελούν τον βασικό λόγο για τον οποίο ο οικισμός έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός και διατηρητέος.
Το Δίλοφο εκτείνεται σε τρεις βασικές συνοικίες τον Πάνω Μαχαλά, τον Κάτω Μαχαλά και τον Πέρα Μαχαλά.
Αρχοντικό Μακρόπουλου: Η ψηλότερο σπίτι των Ζαγοροχωρίων
Ένα από τα πιο γνωστά αξιοθέατα της περιοχής είναι το αρχοντικό Μακρόπουλου (Λουμίδη) ύψους 13,5μ., που αποτελεί ουσιαστικά και το ψηλότερο σπίτι των Ζαγοροχωρίων. Η ιστορία αναφέρει ότι ένας πλούσιος άντρας από τα Ζαγοροχώρια παντρεύτηκε μία γυναίκα από το χωριό Κουκούλι και εγκαταστάθηκαν μαζί στο Δίλοφο. Επειδή, όμως, στη γυναίκα έλειπε το χωριό και η οικογένειά της, εκείνος αποφάσισε να χτίσει ένα ψηλό σπίτι, ώστε να μπορεί να αγναντεύει τον τόπο καταγωγής της.
Άλλα αξιοθέατα είναι η εκκλησία τής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου όπου λέγεται ότι άναβαν κεράκια για εκείνους που είχαν ξενιτευτεί και τα παρεκκλήσια ή μοναστήρια της Παναγίας, Σωτήρος, Αγίων Ταξιαρχών και της Αγίας Παρασκευής, αγαπημένοι προορισμοί όσων ασχολούνται με τον θρησκευτικό τουρισμό.
Το χωριό Δίλοφο είναι ίσως ένα από τα τελευταία χωριά στην Ελλάδα που έχουν κρατήσει αναλλοίωτα την αρχιτεκτονική και την παράδοση. Μάλιστα, σύμφωνα με το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων τού Υπουργείου Πολιτισμού, πρόκειται για έναν ιστορικό τόπο, εξαιτίας «της αρχιτεκτονικής, πολεοδομικής και λαογραφικής σημασίας του». Για τους χειμερινούς ταξιδιώτες θα αποτελεί πάντα έναν από τους ωραιότερους προορισμούς.
