Κύπρος: 66 χρόνια από τη δολοφονία του Πετράκη Γιάλλουρου
Στις 29 Αυγούστου του 1938, στο χωριό Ριζοκάρπασο της επαρχίας Αμμοχώστου της Κύπρου, ο Ζαχαρίας και η Αννεζού Γιάλλουρου αποκτούν το έκτο και τελευταίο τους τέκνο, τον Πετράκη.
Επρόκειτο για ένα χαρισματικό παιδί, που διακρίθηκε από νωρίς για τις επιδόσεις στα μαθήματα αλλά και για την κοινωνικότητά του. Μεγάλωσε με δύο μεγάλα όνειρα: το ένα ήταν να γίνει πλοίαρχος και το άλλο να δει ελεύθερο το νησί του που εκείνη την εποχή ήταν υπό βρετανική κατοχή. Δυστυχώς, όμως, δεν πρόλαβε ούτε το ένα, ούτε το άλλο…
Μια μέρα σαν τη σημερινή, στις 7 Φεβρουαρίου του 1956, ο έφηβος Πετράκης πέφτει νεκρός από τα πυρά Βρετανού στρατιώτη, κατά τη διάρκεια μαθητικής διαδήλωσης την οποία καθοδηγούσε. Γίνεται έτσι ο πρώτος μαθητής που θυσιάζεται για την ελευθερία, κατά τη διάρκεια του αγώνα της ΕΟΚΑ την περίοδο 1955-1959.
«Να αγωνιζόμαστε πρέπει, μάνα, να αγωνιζόμαστε για την Κύπρο μας», είχε γράψει πρωτύτερα στη μητέρα του, Αννεζού. Ενώ σε άλλο γράμμα του, απευθυνόμενος προς τον πατέρα του, Ζαχαρία, εξέφραζε την πεποίθηση ότι «την απόλυτη ευτυχία προσφέρει στους ανθρώπους και ιδίως όταν είναι Έλληνες, η ορμή προς τα ανώτερα ιδανικά, την αγάπη προς την Πατρίδα και τον πόθο ακόμη και να θυσιαστεί για την ελευθερία της που είναι και δική του ατομική ελευθερία και αξιοπρέπεια».
Με αυτές τις πεποιθήσεις που φανερώνουν τη μεγάλη αγάπη του για την πατρίδα και τη δίψα του για την απελευθέρωσή της, ο Πετράκης είχε ενταχθεί στις τάξεις της Νεολαίας της ΕΟΚΑ και είχε αναλάβει ηγετικό ρόλο στον συντονισμό των μαθητών του Ελληνικού Γυμνασίου Αμμοχώστου, όπου φοιτούσε. Η δράση του περιλάμβανε τη διανομή φυλλαδίων, τη μεταφορά αλληλογραφίας, τη γραφή και διδασκαλία τραγουδιών αγωνιστικού περιεχομένου, την οργάνωση μαθητικών διαδηλώσεων, την απόκρυψη οπλισμού, κ.ά.
Από τις αρχές του έτους 1956 οι μαθητές των σχολείων της Μεγαλονήσου άρχισαν να απέχουν από τα μαθήματά τους και στις 26 Ιανουαρίου στο Παγκύπριο Γυμνάσιο έγινε κατάληψη. Δέκα μέρες αργότερα, στο Γυμνάσιο της Αμμοχώστου οι μαθητές συγκρούστηκαν με τον στρατό και η κυβέρνηση Χάρτινγκ απάντησε με κλείσιμο όλων των σχολείων του νησιού. Αυτό όμως δεν αποθάρρυνε τους μαθητές του Ελληνικού Γυμνασίου της Αμμοχώστου που στις 7 Φεβρουαρίου οργάνωσαν μαχητική διαδήλωση, με αφετηρία την οδό Ερμού και με τη συμμετοχή του Εμπορικού Λυκείου Αμμοχώστου. Κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης, έστησαν οδοφράγματα και έριχναν πέτρες στους βρετανούς στρατιώτες.
Η απάντηση των Βρετανών περιελάμβανε τη χρήση πραγματικών πυρών εναντίον των μαθητών. Μία από τις σφαίρες που εκτοξεύτηκαν, βρήκε τον Πετράκη Γιάλλουρο στην καρδιά και του έκοψε ακαριαία το νήμα της ζωής…
«Ζήτω η Ένωσις», ήταν οι τελευταίες λέξεις που πρόλαβε να αναφωνήσει ο νεαρός ήρωας, σύμφωνα με όσα μετέφερε την επομένη της δολοφονίας η εφημερίδα «Φιλελεύθερος»: «Ο άριστος των μαθητών της Αμμοχώστου επυροβολήθη χθες και εφονεύθη υπό δυνάμεων ασφαλείας κατά την διάρκεια διαδηλώσεων. Η σφαίρα διέτρησε τον πνεύμονά του. Προτού εκπνεύσει ανεφώνησε: “ΖΗΤΩ Η ΕΝΩΣΙΣ”. Όλα τα καταστήματα Βαρωσίων έκλεισαν εις ένδειξιν πένθους. Λιμενεργάται ηρνήθησαν να εκφορτώσουν στρατιωτικόν υλικόν. Η κηδεία του φονευθέντος μαθητού εγένετο αυθημερόν εις Ριζοκάρπασον».
Οι γονείς του Πετράκη, που εκείνη την εποχή βρίσκονταν στην Αγγλία, δεν πρόφτασαν να μεταβούν στην Κύπρο για να παραστούν στην κηδεία του. Αλλά και στην αδελφή του, Μαρία, που ζούσε μαζί του στη Μεγαλόνησο, δεν επετράπη από τις αρχές να δει το άψυχο σώμα του αδελφού της. Στην κηδεία, ωστόσο, σχηματίστηκε λαοθάλασσα από πλήθος συμπατριωτών του, οι οποίοι θρηνούσαν για τον άδικο χαμό του και ταυτόχρονα ζητούσαν δικαίωση δια της τιμωρίας των ενόχων.
Ακολούθησε η παρέμβαση του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’, ο οποίος σε δήλωσή του τόνιζε: «Αξιούμεν παρά της κυβερνήσεως την άμεσον διενέργειαν ανακρίσεων και εις περίπτωσιν καθ’ ην τα γεγονότα ήθελον αποδειχθή ως οι αυτόπται μάρτυρές μας τα εξέθεσαν, την παραδειγματική τιμωρίαν του δράστου».
Δέκα ημέρες αργότερα, ένας Βρετανός δικαστής θα αναλάμβανε εκδικάσει την υπόθεση, έχοντας ενώπιόν του τον στρατιώτη Μπάρυ Χεζελτάιν, τον άνθρωπο που πυροβόλησε και σκότωσε τον 17χρονο μαθητή. Η ετυμηγορία του δικαστή, κάθε άλλο παρά δικαίωση απέδωσε: «Ο Πέτρος Γιάλλουρος επυροβολήθη και εφονεύθη υπό στρατιωτικού λοχίου, εκτελούντος το καθήκον του».
Σημειώνεται, τέλος, ότι προς τιμήν του αδικοχαμένου νέου, όταν πια η Κύπρος απέκτησε την ανεξαρτησία της, ανεγέρθη μνημείο στη γενέτειρά του, το Ριζοκάρπασο. Λίγα χρόνια αργότερα, όμως, και συγκεκριμένα μετά από την τουρκική εισβολή, οι δυνάμεις κατοχής απομάκρυναν το μνημείο. Μέχρι και σήμερα, το συγκεκριμένο μνημείο για τον Πετράκη Γιάλλουρο αγνοείται…
