Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors

Ο Άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς

Σήμερα, όπως κάθε χρόνο στις 18 Οκτωβρίου, η Εκκλησία μας εορτάζει την μνήμη του Αγίου Ενδόξου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Λουκά.

Ο Άγιος Λουκάς καταγόταν από την Αντιόχεια της Συρίας και η εθνικότητα του ήταν Ελληνική. Ο Μιχαήλ Μαλαξός στους Βίους των Αγίων αναφέρει ότι: «Καθώς μας πληροφορεί ο Ευσέβιος, ο Ευαγγελιστής Λουκάς ήταν εξ Αντιοχείας, εθνικότητας του δε εικάζεται μάλλον η Ελληνική».

Ήταν γιατρός στο επάγγελμα, όμως γνώριζε πολύ καλά τη ζωγραφική τέχνη. Μάλιστα σε αυτόν αποδίδονται οι πρώτες εικόνες της Θεοτόκου με τον Ιησού Χριστό βρέφος στην αγκαλιά της, καθώς και αυτές των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Πρώτος ο Λουκάς σχεδίασε με κερί και με μαστίχα την εικόνα της αγίας Θεοτόκου με τον Χριστό στην αγκαλιά, και έπειτα, αφού ζωγράφισε άλλες δύο, τις μετέφερε στα Ιεροσόλυμα, για να τις δείξει στην ίδια την Παναγία και να τη ρωτήσει αν της αρέσουν, λέγοντας της: «Εί αρετόν αυτή εστίν». Εκείνη τις δέχτηκε τότε και είπε: «Η χάρις του υπ’ εμού τεχθέντος είη δι’ εμού μετ’ αυτών». Ο Λουκάς ζωγράφισε και τις εικόνες άλλων αποστόλων. Έκτοτε, η υπέροχη αυτή τέχνη της αγιογραφίας, διαδόθηκε σ᾿ όλη την οικουμένη. Στον Λουκά αποδίδεται η εικόνα της «Αθηναίας» Παναγίας, η εικόνα της Παναγίας στην Μόνη του Μεγάλου Σπηλαίου, η εικόνα της Παναγίας Σουμελά, καθώς επίσης και η εικόνα που βρίσκεται στην εκκλησιά του Αγίου Δημητρίου στη Θήβα, η οποία είναι γνωστή ως εικόνα της μεγάλης Παναγίας ή ως «Μεγάλη Παναγία».

Στη χριστιανική πίστη ο Άγιος Λουκάς κατηχήθηκε από τον Απόστολο Παύλο. Περιόδευσε στη Δαλματία, την Ιταλία, την Γαλλία και την Ελλάδα (Αχαΐα, Βοιωτία κ.ά.). Συνέγραψε το τρίτο κατά σειρά Ευαγγέλιο της Καινής Διαθήκης, καθώς και τις Πράξεις των Αποστόλων. Μάλιστα, ο Λουκάς είναι ο μόνος Ευαγγελιστής που ξεκινά το θεόπνευστο έργο του με τα προ της γεννήσεως του Χριστού γεγονότα (εμφάνιση αγγέλου στο Ζαχαρία, Ευαγγελισμός, Επίσκεψη Θεοτόκου στην Ελισάβετ, γέννηση Προδρόμου). Αναφέρει επίσης με χρονολογική και ιστορική τάξη όλα τα γεγονότα που σχετίζονται με την Ρωμαϊκή κυριαρχία στην Παλαιστίνη.

Ονομάζεται και «Ευαγγελιστής της Παναγίας», γιατί περισσότερο από τους άλλους Ευαγγελιστές, περιγράφει λεπτομέρειες και παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για την Υπεραγία Θεοτόκο, στην αρχή του Ευαγγελίου του. Συγκεκριμένα, τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, την επίσκεψη της Παναγίας στην Ελισάβετ, μητέρα του τιμίου Προδρόμου, και άλλα περιστατικά από την παιδική ηλικία του Ιησού και της Μητέρας Του, τα οποία γνωρίζουμε μόνο από το Ευαγγέλιο του Λουκά.

Στη συνέχεια, στο πέμπτο ιστορικό βιβλίο της Καινής Διαθήκης, στις Πράξεις των Αποστόλων, ο Λουκάς διηγείται τη δράση των Αποστόλων για τη διάδοση του Χριστιανισμού, τους διωγμούς που υπέστησαν, καθώς και γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην Αρχαία Ελλάδα.

Για τον θάνατό του υπάρχουν δύο εκδοχές: Η μία θέλει να ήταν μαρτυρικός, με απαγχωνισμό από τους Ρωμαίους, και η άλλη να εκοιμήθη ειρηνικά, στα 80 του χρόνια, στην Θήβα της Βοιωτίας.

Απολυτίκιο

«Ἀπόστολε Ἅγιε, καὶ Εὐαγγελιστὰ Λουκᾶ, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν».