Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors

(ΒΙΝΤΕΟ) 80 χρόνια από την Σφαγή των Κερδυλλίων – Εκτελέστηκαν 230 άρρενες 16-60 ετών

Πριν από 80 χρόνια, το πρωί της 17ης Οκτωβρίου 1941, έλαβε χώρα στον νομό Σερρών ένα από τα πλέον φρικτά εγκλήματα των ναζιστικών δυνάμεων κατοχής στον ελλαδικό χώρο. Πρόκειται για τη «Σφαγή των Κερδυλλίων», όπου έχει μείνει στην ιστορία, που υποδηλώνει το γεγονός της πυρπόλησης των χωριών Άνω και Κάτω Κερδύλλια, κοντά στην Αμφίπολη, και της μαζικής εκτέλεσης 230 ανδρών, ηλικίας από 16 έως 60 ετών.

Η Σφαγή έγινε ως αντίποινα για τη δράση ανταρτών στην ευρύτερη περιοχή και θεωρείται η πρώτη στη βόρεια Ελλάδα και μια από τις πρώτες στη χώρα μαζικές εκτελέσεις αμάχων κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Όντες ανυποψίαστοι, οι κάτοικοι των δύο χωριών αντίκρυσαν τους Γερμανούς στρατιώτες τις πρωινές ώρες της 17ης Οκτωβρίου αλλά δεν μπορούσαν να φανταστούν τι θα ακολουθούσε. Εξ ου και οι περισσότεροι συνελήφθησαν άμεσα, χωρίς να κάνουν προσπάθειες να διαφύγουν.

Οι στρατιώτες, συγκέντρωσαν τους άρρενες κατοίκους μεταξύ 16 και 60 χρόνων στις θέσεις Αλώνια και Κούτρες, ενώ τα γυναικόπαιδα κατευθύνθηκαν στα σχολεία και κατόπιν τους επιτράπηκε να πάρουν μαζί τους όσα πράγματα μπορούσαν και να φύγουν προς το Καστρί και την Ευκαρπία. Από τις εκτελέσεις εξαιρέθηκαν οι υπερήλικες κάτοικοι, οι οποίοι στη συνέχεια υποχρεώθηκαν να θάψουν τους νεκρούς.

Γύρω στις 9 το πρωί δόθηκε το σύνθημα για την έναρξη των εκτελέσεων, ενώ η κτηνωδία ολοκληρώθηκε με την πυρπόληση των σπιτιών των δύο χωριών.

Όσον αφορά στον αριθμό των θυμάτων της Σφαγής, οι γερμανικές αρχές κατοχής τον προσδιόρισαν σε 207, ενώ οι μεταπολεμικές λίστες εκτελεσθέντων τον ανέβαζαν σε 214. Αργότερα, το Ελληνικό Εθνικό Γραφείο Εγκλημάτων Πολέμου συνέταξε και δημοσίευσε έκθεση βάσει της οποίας οι νεκροί ανέρχονταν σε 222. Τέλος, ο Γιάννης Παπασυμεών στο βιβλίο του για την καταστροφή των Κερδυλίων δημοσιεύει κατάσταση 230 ατόμων, μεταξύ των οποίων και ετεροδημότες, που συντάχθηκε μεταπολεμικά από την κοινότητα των Νέων Κερδυλίων.

Σημειώνεται ότι τα Νέα Κερδύλλια ιδρύθηκαν το έτος 1955 και κατοικήθηκαν από τους κατοίκους των δύο κατεστραμμένων χωριών, τα οποία είχαν σβηστεί πλέον από τον χάρτη. Το ελληνικό κράτος αναγνώρισε την κοινότητα των Νέων Κερδυλλίων ως μαρτυρική 43 αργότερα, το 1998.

Σήμερα στην περιοχή υπάρχει μνημείο με υψωμένο μεγάλο μαρμάρινο σταυρό που ανυψώθηκε το 1978, ενώ κάθε χρόνο στις 17 Οκτωβρίου τελούνται εκδηλώσεις μνήμης.

Στο ακόλουθο βίντεο μπορείτε να δείτε, από το Αρχείο της ΕΡΤ, το ντοκιμαντέρ του Μάνου Ευστρατιάδη «ΠΕΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΑ ΚΕΡΔΥΛΙΑ», παραγωγής του 1980, στο πλαίσιο της εκπομπής «Η ΕΡΤ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΟ ΕΛΛΑΔΑ», όπου για πρώτη φορά, 39 χρόνια μετά το ολοκαύτωμα, κινηματογραφικό συνεργείο κατέγραψε τις συγκλονιστικές μαρτυρίες επιζώντων κατοίκων: