Ερχονται καλύτερες ημέρες για την Ευρώπη
Ως πρόεδρος της PwC Ευρώπης, γνωρίζω καλά το κύμα της αρνητικότητας που διακατέχει την ήπειρό μας, η οποία έχει πληγεί έντονα από την COVID-19, ενώ έχει επηρεαστεί και από τις διαπραγματεύσεις του Brexit και άλλους κυβερνητικούς διαξιφισμούς. Ωστόσο, βλέπω αρκετά φωτεινά σημεία, καθώς και βασικά προτερήματα και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα πάνω στα οποία μπορεί να βασιστεί η Ε.Ε.
Η ανάπτυξη θα είναι σίγουρα ανομοιόμορφη καθώς ανακάμπτουμε από την πανδημία. Βάσει των προβλέψεων, το ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ενωσης πιθανόν θα αυξηθεί κατά 5,5% και 1,2% το 2021 και το 2022 αντίστοιχα, με σημαντικές διαφορές μεταξύ χωρών και επιχειρηματικών κλάδων.
Για να καλύψουμε τη διαφορά, θα χρειαστούμε εξαιρετικούς επιχειρηματίες, ένα πιο υποστηρικτικό ρυθμιστικό περιβάλλον και μια κουλτούρα που θα δίνει ίση προτεραιότητα στις επενδυτικές ευκαιρίες, αλλά και στην ιδιωτικότητα του ατόμου και στην προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Αναπόφευκτα, θα υπάρξουν νέες προκλήσεις στον τραπεζικό τομέα, ο οποίος όμως είναι πιο ανθεκτικός τώρα σε σύγκριση με το 2008, και μπόρεσε να προσφέρει την άκρως απαραίτητη ρευστότητα στη διάρκεια της πανδημίας. Οι περισσότερες τράπεζες προσπαθούν να προχωρήσουν άμεσα στην εφαρμογή της ψηφιοποίησης, στη μείωση δαπανών και στην ισχυροποίησή τους εντός εθνικών συνόρων. Η ανάπτυξη των fintech και η εμφάνιση των big tech εταιρειών έχει δημιουργήσει νέο ανταγωνισμό.
Εν τω μεταξύ, οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν μείνει πίσω σε σχέση με τους ανταγωνιστές τους στις ΗΠΑ και στην Ασία σε επίπεδο κεφαλαιοποίησης και μέγεθος ισολογισμού. Οι πιέσεις στα κέρδη και στους δείκτες κεφαλαίου ενδέχεται να γίνουν εντονότερες φέτος, καθώς οι εγγυήσεις των κυβερνήσεων για τα δάνεια των επιχειρήσεων λήγουν, οι αθετήσεις υποχρεώσεων αυξάνονται και απαιτείται αναχρηματοδότηση. Είναι πλέον πιο επιτακτική από ποτέ η ανάγκη για μια ευρωπαϊκή αγορά κεφαλαίου που θα είναι ανταγωνιστική προς τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ασία.
Υπάρχουν όμως και πολλά σημεία αισιοδοξίας. Η καινοτομία είναι κομμάτι του DNA της Ευρώπης και δεν χρειάζεται να ψάξουμε πολύ για να αντλήσουμε έμπνευση: Χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι επιστήμονες της BioNTech της Γερμανίας, που σε συνεργασία με την Pfizer ανέπτυξαν το πρώτο εγκεκριμένο εμβόλιο κατά της COVID-19.
Ο κλάδος τηλεπικοινωνιών της Ευρώπης έχει ένα δυνατό ιστορικό καινοτομίας, ενώ ήταν ένας από τους λίγους που δεν αντιμετώπισαν απώλειες το 2020. Στην αυτοκινητοβιομηχανία, όπως και στη βιομηχανία γενικά, η Ευρώπη έχει κάνει μια καλή αρχή με το Industry 4.0 και το Internet of Things, αξιοποιώντας την κληρονομιά των εφευρετών, επιστημόνων και μηχανικών της.
Πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν υποστεί μετασχηματισμούς τις πρόσφατες δεκαετίες, αναπτύσσοντας δεξιότητες στους κλάδους που θεωρούνται η ραχοκοκαλιά της οικονομίας, όπως αυτοί του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, της ενέργειας και των υπηρεσιών κοινής ωφελείας, του χάλυβα και των χημικών. Στην αυτοκινητοβιομηχανία, έναν παγκόσμιο κλάδο με το ένα τρίτο των δραστηριοτήτων του να βρίσκεται στην Κίνα, μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για τον «μεταρρυθμιστικό» ρόλο που μπορεί να παίξει η ηπειρωτική Ευρώπη στους παράγοντες Περιβάλλον, Κοινωνία και Διακυβέρνηση (ESG).
Θεμελιώδης για τα παραπάνω είναι η εξαιρετική κληρονομιά της Ευρώπης στον κλάδο της εκπαίδευσης. Πάνω από το 40% των καλύτερων πανεπιστημίων του κόσμου εδρεύουν στην Ευρώπη και, επιπλέον, δεν υπάρχει άλλη ομάδα χωρών που να συνεργάζεται διασυνοριακά στην έρευνα όπως στην Ε.Ε.
Ελπίζω πως το 2021 θα είναι μια χρονιά ανάκαμψης και ευκαιριών. Στο παρασκήνιο, οι πιέσεις της πανδημίας έχουν επιταχύνει τις αλλαγές, από τα ανώτερα κλιμάκια στελεχών ώς τους χώρους παραγωγής, και σε συνδυασμό με τα μεγάλα αποθέματα μυαλών και δεξιοτήτων της Ευρώπης, μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για τα επόμενα βήματά μας.
* Ο κ. Harald Kayser είναι Senior partner και Chairman της PwC Ευρώπης.
Πηγή: Η Καθημερινή
