Η Λευκορωσία “κατέβασε” πτήση από Αθήνα, για να συλλάβει αντιφρονούντα

Γενική κατακραυγή ξέσπασε εναντίον της πολιτική ηγεσίας της Λευκορωσίας, η οποία το μεσημέρι της Κυριακής προκάλεσε την αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ αεροπλάνου της εταιρίας Ryanair, που είχε αναχωρήσει από την Αθήνα και είχε προορισμό του το Βίλνιους της Λιθουανίας. Μάλιστα, για την αναχαίτιση του επιβατικού αεροπλάνου χρειάστηκε να “σηκωθεί” καταδιωκτικό αεροσκάφος, με εντολή, όπως ανακοινώθηκε, του ίδιου του προέδρου της χώρας, Αλεξάντρ Λουκασένκο.

Μετά από την προσγείωση του αεροπλάνου, οι αρχές της Λευκορωσίας προχώρησαν στη σύλληψη ενός επιβάτη του, του 26χρονου δημοσιογράφου Ρόμαν Προτάσεβιτς, ο οποίος συγκαταλέγεται στους ιδρυτές της αντιπολιτευόμενης υπηρεσίας ειδήσεων NEXTA, κανάλι στο Telegram, που έχει γίνει μια από τις κύριες πηγές ειδήσεων για τις διαδηλώσεις στη Λευκορωσία. Ο Προτασέβιτς ήταν καταζητούμενος με την κατηγορία ότι οργάνωνε μαζικές κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας και κινδυνεύει να καταδικαστεί σε κάθειρξη έως και 15 ετών.

Οι αρχές της Λευκορωσίας υποστήριξαν ότι το αεροσκάφος της Ryanair άλλαξε πορεία έπειτα από προειδοποίηση για βόμβα. Το Nexta ανέφερε ότι οδηγήθηκε σε αναγκαστική προσγείωση λόγω ενός “διαπληκτισμού” που προκάλεσαν εν ώρα πτήσης οι Λευκορώσοι πράκτορες των υπηρεσιών ασφαλείας που επέβαιναν στο αεροπλάνο και έλεγαν ότι υπήρχε στην πτήση ένας εκρηκτικός μηχανισμός. Το αεροδρόμιο του Μινσκ ανακοίνωσε ότι ο συναγερμός για βόμβα αποδείχτηκε “λανθασμένος”, μετά την έρευνα που διενεργήθηκε στο αεροπλάνο. Για τη σύλληψη του Ρομάν Προτασέβιτς, οι αρχές της Λευκορωσίας υποστήριξαν ότι είδαν μια φωτογραφία του στο Μινσκ, σε ανάρτηση ενός άλλου μπλόγκερ, και η αστυνομία κινητοποιήθηκε για να τον συλλάβει.

Εντέλει, λίγο γύρω στις 9 το βράδυ, τοπική ώρα, το αεροπλάνο στο οποίο επέβαιναν συνολικά 171 άτομα, εκ των οποίων τα 11 Έλληνες, επιτράπηκε να συνεχίσει το δρομολόγιό του και έφτασε το Βίλνιους. Ωστόσο, από την πτήση απουσίαζε ο δημοσιογράφος Ρόμαν Προτάσεβιτς, ο οποίος είχε συλληφθεί, ενώ, σύμφωνα με τη NEXTA, δεν επιβιβάστηκαν ακόμη ένας Λευκορώσος και τέσσερις Ρώσοι πολίτες.

Σφοδρές αντιδράσεις και προαναγγελία κυρώσεων

Η ενέργεια της Λευκορωσίας να εξαναγκάσει το αεροσκάφος της Ryanair σε προσγείωση στο Μινσκ, προκάλεσε μπαράζ έντονων αντιδράσεων στην Ευρώπη και όχι μόνο.

Την άμεση απελευθέρωση του Ρομάν Προτασέβιτς ζήτησε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, κ. Σαρλ Μισέλ, διαμηνύοντας προς τη Λευκορωσία πως “το περιστατικό δε θα μείνει χωρίς συνέπειες”. Στο ίδιο πνεύμα ήταν και οι δηλώσεις που έκαναν άλλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, όπως και οι εκπρόσωποι ευρωπαϊκών χωρών, καλώντας ταυτόχρονα τη Λευκορωσία να απελευθερώσει τον Προτασέβιτς. Από την πλευρά του, το ΝΑΤΟ έκανε λόγο για “σοβαρό και επικίνδυνο συμβάν”, επισημαίνοντας ότι απαιτείται διεθνής έρευνα για το επεισόδιο αυτό.

Από ελληνικής πλευράς, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, χαρακτήρισε σοκαριστική την ενέργεια της Λευκορωσίας. Συγκεκριμένα, ο Έλληνας Πρωθυπουργός έγραψε στο Twitter: “Η αναγκαστική προσγείωση ενός επιβατικού αεροπλάνου, προκειμένου να τεθεί υπό κράτηση ένας δημοσιογράφος είναι μία άνευ προηγουμένου σοκαριστική ενέργεια. Απαιτούμε την άμεση απελευθέρωση όλων των επιβατών. Το αυριανό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να ανταποκριθεί στην ανάγκη να κλιμακωθεί η πίεση στη Λευκορωσία. Αρκετά”.

Ταυτόχρονα, ο Υπουργός Εξωτερικών της χώρας, κ. Νίκος Δένδιας, δήλωσε ότι η Ελλάδα καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο την “πράξη κρατικής αεροπειρατείας” που έλαβε χώρα την Κυριακή, η οποία, όπως επισήμανε, έθεσε σε κίνδυνο την ζωή όλων των επιβαινόντων. “Καταδικάζουμε την παράνομη σύλληψη του Λευκορώσου ακτιβιστή Ρομάν Προτασέβιτς, ο οποίος απειλείται με την θανατική ποινή”, τόνισε σε άλλο σημείο ο κ. Δένδιας, προσθέτωντας ότι ο κ. Προτασέβιτς ήταν μέλος της αντιπροσωπείας της ηγέτιδας της Λευκορωσικής Αντιπολίτευσης Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, η οποία είχε συμμετάσχει στο Φόρουμ των Δελφών πρόσφατα.

“Για την Ελλάδα”, συνέχισε, “η προάσπιση των θεμελιωδών αξιών όπως η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι ζήτημα αρχής. Θεωρούμε ότι παρόμοιες πρακτικές, οι οποίες παραπέμπουν σε άλλες εποχές και που δεν αρμόζουν σε κανένα πολιτισμένο κράτος, δεν θα πρέπει να μείνουν αναπάντητες. Η Ελληνική πλευρά βρίσκεται σε στενό συντονισμό με τα υπόλοιπα Κράτη-Μέλη της ΕΕ και αναμένει ότι το ζήτημα αυτό θα εξετασθεί ενδελεχώς κατά το προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο”.

Σημειώνεται, τέλος, το επίμαχο ζήτημα θα συζητηθεί στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., όπως ανακοινώθηκε το βράδυ της Κυριακής, με τον εκπρόσωπο του Σαρλ Μισέλ να προαναγγέλλει συζήτηση επί πιθανών κυρώσεων σε βάρος της Λευκορωσίας.