Το νομοσχέδιο που καταργεί τους περιορισμούς για την ψήφο των Απόδημων Ελλήνων

Ζήτημα άρσης των περιορισμών για την εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους των εκλογέων του εξωτερικού, προέκυψε στην Ελλάδα τη Δευτέρα, 12 Απριλίου. Μάλιστα, άμεσα κατατέθηκε σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή των Ελλήνων από τον Υπουργό Εξωτερικών κ. Μάκη Βορίδη.

Το νομοσχέδιο με τίτλο “Άρση περιορισμών για την εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εκλογέων εξωτερικού” επιφέρει κρίσιμες μεταβολές στον νόμο 4648, που είχε ψηφιστεί τον Δεκέμβριο του 2019, οι οποίες εστιάζονται κατά βάση στα ακόλουθα σημεία:

– Καταργούνται τα πρόσθετα κριτήρια που αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την εγγραφή των ενδιαφερομένων στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού (χρόνος διαμονής εντός της ελληνικής επικράτειας, υποβολή φορολογικής δήλωσης κατά την οριζόμενη έννοια).

– Η Διεύθυνση Εκλογών του Υπουργείου Εσωτερικών αποφασίζει για την αποδοχή ή την απόρριψη της αίτησης εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού.

– Καταργείται η Ειδική Διακομματική Επιτροπή, στην οποία έχει ανατεθεί το έργο εξέτασης ενστάσεων επί απορριπτικών αποφάσεων εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, ο έλεγχος συγκεκριμένων αιτήσεων κατόπιν αιτήματος μέλους ή μελών της Επιτροπής καθώς και o δειγματοληπτικός έλεγχος των αιτήσεων που έγιναν αποδεκτές.

Στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο, αναφέρεται ότι η προωθούμενη νομοθετική ρύθμιση αποσκοπεί στη “διευκόλυνση των εκλογέων που βρίσκονται εκτός Επικρατείας για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος στις βουλευτικές εκλογές, στις εκλογές για την ανάδειξη εκπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και κατά τη διενέργεια δημοψηφίσματος”. “Με τον ν. 4648/2019”, επισημαίνεται στην έκθεση, “ρυθμίσθηκε η διαδικασία συμμετοχής στις βουλευτικές εκλογές, σε εκλογές για την ανάδειξη εκπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και σε δημοψήφισμα, εκλογέων που είναι εγγεγραμμένοι σε εκλογικούς καταλόγους της Επικράτειας, αλλά κατά την ημέρα της εκλογής βρίσκονται στο εξωτερικό. Ωστόσο, με τη διαδικασία αυτή, θεσπίσθηκαν επιπλέον προϋποθέσεις και υποχρεώσεις των εκλογέων για υποβολή δικαιολογητικών, προκειμένου να μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στο εξωτερικό. Με τον τρόπο αυτό καθίσταται δυσχερής η συμμετοχή στις εκλογές για το μεγαλύτερο μέρος των εκλογέων. Άλλωστε, οι εκλογείς αυτοί είναι ήδη εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους της Επικράτειας και, εφόσον μπορούν να βρίσκονται την ημέρα των εκλογών στο εκλογικό τμήμα της ημεδαπής όπου είναι εγγεγραμμένοι, ασκούν χωρίς άλλη προϋπόθεση ή περιορισμό το εκλογικό τους δικαίωμα. Με την προτεινόμενη ρύθμιση, λαμβάνεται μέριμνα, σύμφωνα και με τα σχόλια που διατυπώθηκαν κατά τη διαβούλευση για τον ν. 4648/2019, για την ίση αντιμετώπιση τόσο των εκλογέων που είναι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού, όσο και των εκλογέων που τυγχάνει να ευρίσκονται στο εξωτερικό κατά την ημέρα των εκλογών”.

Η όλη συζήτηση για την κατάργηση των περιορισμών στο δικαίωμα ψήφου των αποδήμων, άνοιξε με αφορμή μια συνέντευξη της αρμόδιας Τομεάρχη του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Θεοδώρας Τζάκρη, στον “Εθνικό Κήρυκα” της Νέας Υόρκης. Στη συνέντευξη αυτή η κ. Τζάκρη ανέφερε μεταξύ άλλων: “Όχι μόνο θα δώσουμε τη μάχη για την άρση των περιορισμών, αλλά και θα τους καταργήσουμε αμέσως μόλις επιστρέψουμε στη διακυβέρνηση της χώρας. Είναι άδικοι. Υποτιμητικοί. Δεν έχω λόγια να τους χαρακτηρίσω”.

Με αφορμή τη συγκεκριμένη αναφορά της Τομεάρχη Απόδημου Ελληνισμού του ΣΥΡΙΖΑ, ο Υπουργός Εξωτερικών, Μάκης Βορίδης, κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για τον εσωτερικό έλεγχο δημόσιας διοίκησης στην αρμόδια επιτροπή της ελληνικής Βουλής, γνωστοποίησε την πρόθεσή του να καταθέσει σχέδιο νόμου για την κατάργηση των περιορισμών, που έχουν να κάνουν με το δικαίωμα ψήφου των αποδήμων από τους τόπους διαμονής τους. Μάλιστα, ο κ. Βορίδης εγκάλεσε την αξιωματική αντιπολίτευση για υποκρισία, κατηγορώντας την ότι παίζει παιχνίδια εντυπώσεων στο σοβαρό ζήτημα της ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού.

Ακολούθησε έντονη αντιπαράθεση με τον Τομεάρχη Εσωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Κώστα Ζαχαριάδη, ο οποίος έκανε λόγο για διαστρέβλωση των δηλώσεων της κ. Τζάκρη και κατηγόρησε την κυβέρνηση για “κωλοτούμπα”, τυχοδιωκτισμό, επικοινωνιακές φωτοβολίδες και προσπάθεια δημιουργίας τεχνητού διχασμού προκειμένου να αλλάξει την εσωτερική ατζέντα.

Από την πλευρά τους, τα κόμματα της ελάσσονος αντιπολίτευσης κατήγγειλαν την κυβέρνηση και αξιωματική την αντιπολίτευση για υποκρισία και συμπαιγνία.

Εν τέλει, ο Υπουργός Εσωτερικών έκανε πράξη την εξαγγελία του και το απόγευμα της ίδιας ημέρας κατέθεσε το σχέδιο νόμου για την άρση των περιορισμών, το οποίο θα τεθεί σε ισχύ εφόσον ψηφιστεί από τα δύο τρίτα των μελών του Κοινοβουλίου, ήτοι αν συγκεντρώσει τουλάχιστον 200 ψήφους.

Ακολουθεί το σχέδιο νόμου, το οποίο περιλαμβάνει δύο άρθρα ως ακολούθως:

Άρθρο 1
Άρση περιορισμών για την εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εκλογέων εξωτερικού– Τροποποίηση άρθρων 2 και 4 ν. 4648/2019

1. Η παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 4648/2019 (Α΄ 205) αντικαθίσταται ως εξής:

«3. Οι εκλογείς που επιθυμούν να διευκολυνθούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, εγγράφονται με δική τους μέριμνα στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού. Η εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού γίνεται οποτεδήποτε με αίτηση του ενδιαφερομένου σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 4. Αντιστοίχως, η τροποποίηση όσον αφορά τη διεύθυνση κατοικίας και η αναστολή ή η ακύρωση της αίτησης εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού γίνονται με τη διαδικασία του άρθρου 4. Η αποδοχή ή η απόρριψη της αίτησης γίνονται με απόφαση της Διεύθυνσης Εκλογών του Υπουργείου Εσωτερικών».

2. Η παρ. 4 του άρθρου 4 του ν. 4648/2019 αντικαθίσταται ως εξής:

«4. Κατά την αίτησή του, ο εκλογέας συμπληρώνει τα στοιχεία του και προσδιορίζει την εκτός Επικρατείας περιφέρεια δικαιοδοσίας διπλωματικής ή προξενικής αρχής, στην οποία επιθυμεί να ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα».

3. Το πρώτο εδάφιο της παρ. 8 του άρθρου 4 του ν. 4648/2019 αντικαθίσταται και η παρ. 8 διαμορφώνεται ως εξής:

«8. Η αίτηση εγγραφής οριστικοποιείται με απόφαση της Διεύθυνσης Εκλογών του Υπουργείου
Εσωτερικών σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 2. Η αίτηση μεταβολής και αναστολής ή διαγραφής γίνεται αμέσως οριστική».

4. Οι παρ. 2 περί προϋποθέσεων εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους ψηφοφόρων εξωτερικού, 6 περί συγκρότησης Διακομματικής Επιτροπής εξέτασης ενστάσεων κατά απορριπτικών αποφάσεων εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, 7 περί διαδικασίας εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους και 10 περί της εφαρμογής των περιορισμών εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους στις εκλογές για την ανάδειξη μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του άρθρου 2 του ν. 4648/2019 καταργούνται.

5. Η παρ. 5 του άρθρου 4 του ν. 4648/2019 περί εξουσιοδότησης του Υπουργείου Εσωτερικών για την αυτεπάγγελτη αναζήτηση δικαιολογητικών ή την άντληση των απαιτούμενων πληροφοριών από τις βάσεις δεδομένων του Ελληνικού Δημοσίου καταργείται.

Άρθρο 2
Έναρξη ισχύος

Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, τηρουμένων των προϋποθέσεων της παρ. 4 του άρθρου 51 του Συντάγματος, ήτοι της υπερψήφισής του από την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών.