Η Ιερά Μονή Παναγιάς Βιδιανής στο Οροπέδιο Λασιθίου

Ένα από τα γνωστά μοναστήρια της Κρήτης είναι της Παναγιάς Βιδιανής, που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση με το χωριό Κάτω Μετόχι, στο Οροπέδιο Λασιθίου. Ιδρύθηκε περί τα μέσα του 19ου αιώνα από τον μοναχό Μεθόδιο Περάκη, ενώ σύμφωνα με έρευνα στο σημείο όπου κτίστηκε προϋπήρχε παλαιότερο μοναστήρι.

Βρίσκεται σε ένα γαλήνιο, καταπράσινο περιβάλλον. Μακριά από τον θόρυβο της πόλης, μικροί και μεγάλοι έχουν τη δυνατότητα να προσευχηθούν στο μοναστήρι και να περιηγηθούν στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας που λειτουργεί στο ιδιο κτιριακό συγκρότημα.

Κατά τη διάρκεια λειτουργίας της, η Μονή γνώρισε και περιόδους ακμής αλλά και στον αντίποδα και περιόδους παρακμής εξαιτίας του γεγονότος ότι βρέθηκε αρκετές φορές στο στόχαστρο των κατακτητών.

Το 1866, κατά την περίοδο της επανάστασης, οι Τούρκοι λεηλάτησαν και πυρπόλησαν τη Μονή, ωστόσο χάρη στην αγάπη των μοναχών για τον τόπο τους και στη συνδρομή των κατοίκων του Οροπεδίου στο Λασίθι, το μοναστήρι λειτούργησε ξανά το 1874.

Το 1959 έφυγε από την ζωή ο τελευταίος μοναχός της ιστορικής Μονής με αποτέλεσμα να εγκαταλειφθεί. Η αγάπη, ωστόσο, των Λασιθιωτών για το μοναστήρι είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί εκεί το 1981 ένα Μουσείο Φυσικής Ιστορίας με σημαντικά δείγματα της χλωρίδας και της πανίδας. Ταυτόχρονα, αποφασίστηκε και η αναβίωση της Μονής με τη χειροτονία νέου Ηγούμενου. Στις μέρες μας δε θυμίζει σε τίποτα την εγκατάλειψη που γνώρισε μετά τα μέσα του 20ου αιώνα.

Το μοναστήρι, που είναι ανδρώο, είναι αφιερωμένο στη Ζωοδόχο Πηγή και σε αυτό φυλάσσεται η εικόνα της Παναγιάς της Βιδιανής.