Brexit: Ιστορική συμφωνία ΕΕ – Ην. Βασιλείου μετά από εννέα μήνες διαπραγματεύσεων

Μετά από εντατικές διαπραγματεύσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε την Πέμπτη σε συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά με τους όρους της μελλοντικής συνεργασίας του με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τόνισε ότι “αξίζει να αγωνιστούμε για αυτή τη συμφωνία, επειδή τώρα έχουμε μια δίκαιη και ισορροπημένη συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία θα προστατεύει τα ευρωπαϊκά μας συμφέροντα, θα διασφαλίζει τον θεμιτό ανταγωνισμό και θα παρέχει την απαραίτητη προβλεψιμότητα για τις αλιευτικές μας κοινότητες. Τέλος, μπορούμε να αφήσουμε το Brexit πίσω μας και να κοιτάξουμε το μέλλον. Η Ευρώπη προχωρά τώρα”.

Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μισέλ Μπαρνιέ, ανέφερε: “Έχουμε φτάσει στο τέλος μιας πολύ εντατικής τετραετούς περιόδου, ιδίως τους τελευταίους εννέα μήνες, κατά τη διάρκεια της οποίας διαπραγματευτήκαμε την ομαλή αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ και μια ολοκαίνουργια σχέση, την οποία συμφωνήσαμε επιτέλους σήμερα. Η προστασία των συμφερόντων μας υπήρξε στο επίκεντρο όλων αυτών των διαπραγματεύσεων και χαίρομαι που το καταφέραμε. Εναπόκειται τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εκφράσουν τη γνώμη τους για αυτή τη συμφωνία”.

Από την πλευρά του, ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον χαιρέτισε τη “μεγαλύτερη εμπορική συμφωνία” στα χρονικά, τονίζοντας ότι η χώρα του ανέκτησε τον έλεγχο της νομοθεσίας της, των συνόρων της και των αλιευτικών υδάτων της. “Είμαι στην ευχάριστη θέση να σας πω αυτό το απόγευμα ότι ολοκληρώσαμε την μεγαλύτερη εμπορική συμφωνία που έχει γίνει μέχρι τώρα, ύψους 660 δισεκατομμυρίων λιρών ετησίως, μια συμφωνία ελευθέρου εμπορίου στα πρότυπα εκείνης με τον Καναδά”, είπε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στην Ντάουνινγκ Στριτ. Παράλληλα, ο Τζόνσον εμφανίστηκε καθησυχαστικός προς τις Βρυξέλλες, λέγοντας: “Θα είμαστε φίλοι σας, σύμμαχοί σας, υποστηρικτές σας και, ας μην το ξεχνάμε, η κυριότερη αγορά σας”. Καταληκτικά, ανέφερε πως η Βουλή των Κοινοτήτων θα συνεδριάσει για να εγκρίνει την εμπορική συμφωνία στις 30 Δεκεμβρίου.

Λίγο αργότερα, έγινε γνωστό πως το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Βρετανίας θα ψηφίσει υπέρ της συμφωνίας για τις εμπορικές σχέσεις του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην μετά Brexit εποχή. Την πρόθεση υπερψήφισης της συμφωνίας ανακοίνωσε ο αρχηγός των Εργατικών, Κιρ Στάρμερ. “Όταν αυτή η συμφωνία έρθει στο βρετανικό Κοινοβούλιο, οι Εργατικοί θα την αποδεχθούν και θα την υπερψηφίσουν”, δήλωσε ο Στάρμερ.

Ευρωπαίοι ηγέτες και αξιωματούχοι χαιρετίζουν τη συμφωνία

Την επίτευξη συμφωνίας χαιρέτησαν ακόμη οι πρώην πρωθυπουργοί της Βρετανίας Τερέζα Μέι και Ντέιβιντ Κάμερον, καθώς και Ευρωπαίοι ηγέτες και αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, η Καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, και ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμμάνουελ Μακρόν.

Σημειώνεται ότι για να τεθεί σε ισχύ η συμφωνία, είναι απαραίτητο να λάβει έγκριση από το Ευρωπαικό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα συνεδριάσει για τον σκοπό αυτό στις αρχές του νέου έτους.

Κυριάκος Μητσοτάκης

“Τώρα μπορούμε να οικοδομήσουμε μια αμοιβαία επωφελή σχέση μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου”

Από ελληνικής πλευράς, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έσπευσε να συγχαρή, με ανάρτησή του στο Twitter, τον κ. Μισέλ Μπαρνιέ και την κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, καθώς και τις ομάδες τους για την συμφωνία ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου. “Η ευρωπαϊκή ενότητα παρέμεινε ισχυρή μέσω μιας επίπονης διαδικασίας, ενώ τα συμφέροντα των κρατών μελών της ΕΕ προστατεύθηκαν”, σημείωσε και επισήμανε: “Τώρα μπορούμε να οικοδομήσουμε μια αμοιβαία επωφελή σχέση μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου”.

Ταυτόχρονα, το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας χαιρέτισε την επίτευξη συμφωνίας, επί της αρχής, επισημαίνοντας πως “η συμφωνία αυτή θέτει τις βάσεις για τη δημιουργία μιας νέας δυνατής εταιρικής σχέσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Κρατών-Μελών της με το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο παραμένει αναπόσπαστο μέρος της Ευρώπης”. “Προσβλέπουμε στην εφαρμογή της συμφωνίας και την ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ της Ελλάδας, καθώς και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με το Ηνωμένο Βασίλειο”, προσθέτει το ελληνικό ΥΠΕΞ και καταλήγει εκφράζοντας θερμές ευχαριστίες προς την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον επικεφαλής της Διαπραγματευτικής Ομάδας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μισέλ Μπαρνιέ “για την ιδιαίτερα σημαντική συνεισφορά τους στην επίτευξη της συμφωνίας”.

Τι περιλαμβάνει η συμφωνία στην οποία κατέληξαν Λονδίνο και Βρυξέλλες

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τις γενικές γραμμές της οικονομικής και εμπορικής εταιρικής σχέσης της με τη Βρετανία, με βάση τη συμφωνία που επιτεύχθηκε την Πέμπτη και η οποία ορίζει το πλαίσιο των μελλοντικών σχέσεων των δύο πλευρών από την 1η Ιανουαρίου 2021.

Αγαθά

Η συμφωνία διασφαλίζει τις εμπορικές συναλλαγές χωρίς τελωνειακούς δασμούς, ούτε ποσοστώσεις, “για όλα τα αγαθά που συμμορφώνονται με τους κανόνες καταγωγής”, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά σε εμπορική συμφωνία.

Οι επιχειρήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου διατηρούν έτσι την πρόσβασή τους σε μια τεράστια ενιαία αγορά 450 εκατομμυρίων καταναλωτών και οι αντίστοιχες ευρωπαϊκές σε μια αγορά 66 εκατομμυρίων Βρετανών καταναλωτών.

Με τη διευθέτηση αυτή αποφεύγεται η διάσπαση στις αλυσίδες παραγωγής, που θα προκαλούσε πολλά προβλήματα σε ορισμένους τομείς, όπως στην αυτοκινητοβιομηχανία.

Ανταγωνισμός

Η Βρετανία και η ΕΕ δεσμεύονται να τηρήσουν τους ίσους όρους ανταγωνισμού “διατηρώντας τα υψηλά επίπεδα προστασίας σε τομείς όπως είναι η προστασία του περιβάλλοντος, η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής και η τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα, η φορολογική διαφάνεια και οι κρατικές επιδοτήσεις”.

Στην περίπτωση που η μία από τις δύο πλευρές δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις της, δίνεται η δυνατότητα λήψης “διορθωτικών μέτρων”, όπως είναι η επιβολή τελωνειακών δασμών.

Επίλυση διαφορών

Εάν κάποια πλευρά δεν τηρήσει τη συμφωνία, θα αναλάβει να εξετάσει το πρόβλημα ένας μηχανισμός επίλυσης διαφορών, όπως γίνεται στις περισσότερες εμπορικές συμφωνίες.

Λόγω της κατηγορηματικής άρνησης του Λονδίνου, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θα έχει δικαίωμα παρέμβασης σε αυτή τη διαδικασία. Ένα “Κοινό Συμβούλιο” θα παρακολουθεί αν εφαρμόζεται και ερμηνεύεται ορθά η συνθήκη.

Αλιεία

Η συμφωνία προβλέπει ότι οι Ευρωπαίοι αλιείς θα έχουν πρόσβαση στα βρετανικά νερά για μια μεταβατική περίοδο 5,5 ετών, μέχρι τον Ιούνιο του 2026.

Μεταφορές

Η συμφωνία εξασφαλίζει την αεροπορική, οδική και σιδηροδρομική σύνδεση των βρετανικών νησιών με την ηπειρωτική Ευρώπη, αλλά η Βρετανία θα απολέσει ορισμένα από τα πλεονεκτήματά που απολάμβανε όταν ήταν μέλος της ενιαίας αγοράς.

Ο στόχος είναι να μην υπονομευθούν τα δικαιώματα των επιβατών, των εργαζομένων αλλά και η ασφάλεια των μεταφορών.

Προγράμματα

Το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να συμμετέχει σε ορισμένα προγράμματα της ΕΕ για την περίοδο 2021-27, όπως το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας Horizon Europe, υπό την προϋπόθεση ότι θα συμβάλλει στον προϋπολογισμό τους.

Δικαστική συνεργασία

Η συμφωνία καθορίζει “ένα νέο πλαίσιο” στην αστυνομική και δικαστική συνεργασία των δύο πλευρών, ιδίως για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του διασυνοριακού εγκλήματος.

Η συνεργασία αυτή θα μπορεί να διακοπεί αν το Ηνωμένο Βασίλειο αναστείλει τη συμμετοχή του στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Εξωτερική πολιτική

Η συνεργασία σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική, την ασφάλεια και την άμυνα, δεν καλύπτεται από τη συμφωνία, γιατί το Ηνωμένο Βασίλειο δεν ήθελε να διαπραγματευτεί αυτά τα ζητήματα.

Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ