Το ιστορικό μοναστήρι της Αγίας Ειρήνης στο Ρέθυμνο Κρήτης

Στα νότια του Ρεθύμνου και πάνω σε έναν απότομο βράχο είναι χτισμένο ένα από τα παλαιότερα και ιστορικότερα μοναστήρια της Κρήτης, η Μονή της Αγίας Ειρήνης, η οποία εκτιμάται ότι ιδρύθηκε περί το 1362. Είναι αφιερωμένη στην Μεγαλομάρτυρα Αγία Ειρήνη και στα πρώτα χρόνια της ίδρυσής της ήταν ανδρώα.

Σύμφωνα με έγγραφα που έχουν διασωθεί, στο σημείο στο οποίο χτίστηκε το μοναστήρι υπήρχε ναός κατά τα χρόνια της δεύτερης βυζαντινής περιόδου, ένα συμπέρασμα το οποίο προκύπτει μέσα από την μακρόχρονη έρευνα των αρχαιολόγων.

Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας το μοναστήρι -παρά τα προβλήματα τα οποία δημιούργησαν οι Τούρκοι στα θρησκευτικά μνημεία του νησιού- συνέχισε την πορεία της ακμής του και, μάλιστα, περί το 1755 ανακατασκευάστηκε.

Η θέση της Μονής πάνω σε έναν απότομο βράχο είχε σαν αποτέλεσμα το Καθολικό να κτιστεί στο υψηλότερο σημείο και σε απόσταση από το υπόλοιπο μοναστηριακό συγκρότημα. Μάλιστα, στη δυτική πλευρά του Καθολικού υπάρχει και ένα σπήλαιο, το οποίο μέχρι και τον 6ο αιώνα αποτελούσε ερημητήριο.

Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα η Μονή ερημώθηκε και εγκαταλείφθηκε, ωστόσο τη δεκαετία του 1980 ξεκίνησαν εργασίες αποκατάστασης των φθορών με πρωτοβουλία της τοπικής αρχαιολογικής υπηρεσίας.

Χρονιά-σταθμός μπορεί να χαρακτηριστεί το 1989, όταν, με πρωτοβουλία του μακαριστού Μητροπολίτου Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κυρού Θεοδώρου, στο μοναστήρι εγκαθίσταται γυναικεία αδελφότητα η οποία ξεκίνησε την προσπάθεια να λειτουργήσει και να ακμάσει ξανά η Μονή, κάτι το οποίο επετεύχθη.

Στις μέρες μας έχει διασωθεί σε πολύ καλή κατάσταση το Καθολικό, ενώ υπάρχουν και κάποια ερειπωμένα κτίσματα του κυρίως συγκροτήματος.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1994 απονεμήθηκε στην Μονή το βραβείο ‘’Europa Nostra’’, μία τιμητική διάκριση που αφορά την ανακαίνιση και διατήρηση αρχιτεκτονικών μνημείων.