Πάτρα: 56 χρόνια από την επανακομιδή της Τιμίας Κάρας του Αγίου Ανδρέου
Με τη λιτάνευση της Τιμίας Κάρας του Αγίου Αποστόλου Ανδρέου εντός του φερώνυμου μεγαλοπρεπούς Ιερού Ναού, στην Πάτρα, ξεκίνησαν το πρωί του Σαββάτου οι εορτασμοί για την ιερά επέτειο των 56 χρόνων από την επανακομιδή της, από τη Ρώμη στην αχαϊκή πρωτεύουσα.
Οι διήμεροι εορτασμοί, που ολοκληρώνονται την Κυριακή, περιλαμβάνουν ιερές τελετές και λατρευτικές εκδηλώσεις σε ανάμνηση του γεγονότος της επανακομιδής της Τιμίας Κάρας του Αγίου Ανδρέου, που πραγματοποιήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου του 1964.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρών κ. Χρυσόστομος, στη σύντομη ομιλία που εκφώνησε μετά από τη λιτάνευση, δόξασε τον Θεό για τις μεγάλες προς την πόλη των Πατρών ευεργεσίες Του, η μεγαλυτέρα των οποίων είναι ο Απόστολος Ανδρέας, και αναφέρθηκε στη σημασία του εορτασμού της επανακομιδής της Τιμίας Κάρας του Πρωτοκλήτου.
Σημειώνεται ότι το πρωί της Κυριακής, στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό του Αγίου Ανδρέου θα τελεστεί η Ακολουθία του Όρθρου και κατόπιν Πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία, ενώ το απόγευμα της ίδιας ημέρας θα τελεστεί Αρχιερατικός Εσπερινός και Ιερά Παράκληση.
Το χρονικό της μεταφοράς στη Δύση και της επιστροφής στην πόλη του μαρτυρίου του Πρωτοκλήτου
Ο Απόστολος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος, αφού πέρασε από τη Θράκη και τη Μακεδονία, έφτασε στην Πελοπόννησο και εγκαταστάθηκε στην Πάτρα, όπου εκήρυξε τον Χριστό, ίδρυσε την τοπική Εκκλησία και μαρτύρησε με σταυρικό θάνατο. Ο τάφος του υπάρχει μέχρι σήμερα στον παλαιό Ιερό Ναό του Αγίου, κοντά στον τόπο μαρτυρίου του, και δίπλα από τον νεότερο Ναό, που είναι ένας από τους μεγαλύτερους των Βαλκανίων και αποτελεί σήμερα τον Καθεδρικό Ναό – σύμβολο της Πάτρας.
Το έτος 1462 ο ηγεμόνας της πόλεως των Πατρών, Θωμάς Παλαιολόγος, ο τελευταίος δεσπότης του Μωρηά και αδελφός του τελευταίου αυτοκράτορα του Γένους Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, έφυγε από την Πάτρα για τη Δύση, καθώς και η Πελοπόννησος είχε υποδουλωθεί πλήρως στους Τούρκους. Ο Θωμάς Παλαιολόγος είχε πάρει μαζί του και την Τιμία Κάρα του Πρωτοκλήτου Αποστόλου, για να μην πέσει στα χέρια των Τούρκων, και την παρέδωσε στους Λατίνους για ασφαλέστερη φύλαξη. Ο Θωμάς Παλαιολόγος παρέδωσε αρχικά την Αγία Κάρα στον απεσταλμένο του Πάπα Καρδινάλιο στην Αγκώνα. Από εκεί μεταφέρθηκε προσωρινά στην πόλη Νάρνη της Ομβρικής, όπου παρέμεινε παραπάνω από ένα χρόνο, μέχρις ότου απελευθερωθεί η περιοχή της Ρώμης, ώστε να γίνουν ανεμπόδιστα οι μεγαλοπρεπείς τελετές. Το ιερό λείψανο μεταφέρθηκε από τη Νάρνη στα πρόθυρα της Ρώμης, εκεί όπου άλλοτε ο Μέγας Κωνσταντίνος είχε δει το όραμα “Εν τούτω νίκα” . Εκεί το παρέλαβε ο Πάπας, και με μεγάλη πομπή μετακομίστηκε στη Ρώμη. Η Τιμία Κάρα του Πρωτοκλήτου παραδόθηκε στον πάπα Πίο τον Β’ από τον Έλληνα καρδινάλιο Βησσαρίωνα, ο οποίος εκφώνησε και υψηλό λόγο κατά την απόθεσή της στον ναό του Αγίου Πέτρου.
Πέντε και πλέον αιώνες αργότερα, μετά από πολλές προσπάθειες για την επιστροφή του “Θησαυρού των Πατρέων” στην πόλη του μαρτυρίου του Πρωτοκλήτου, η ανταπόκριση της Ρώμης ήταν θετική. Ο Πάπας Παύλος ο ΣΤ’ αποφάσισε να επιστρέψει στην Πάτρα την Τιμία Κάρα, εις ένδειξη καλής θελήσεως, και στις 26 Σεπτεμβρίου του 1964 αντιπροσωπεία του Πάπα, με επικεφαλής τον Καρδινάλιο Μπέα, την παρέδωσε στον Μητροπολίτη Πατρών Κωνσταντίνο. Η παράδοση της Τιμίας Κάρας έγινε στην πλατεία Τριών Συμμάχων, ενώπιον χιλιάδων λαού, είκοσι αρχιερέων, του Προέδρου της Κυβερνήσεως Γεωργίου Παπανδρέου, του κλήρου της Ιεράς Μητροπόλεως και πολλών άλλων επισήμων. Στη συνέχεια η Τιμία Κάρα με μεγαλειώδη πομπή μεταφέρθηκε στο Ναό του Αγίου Ανδρέου, όπου εψάλη Δοξολογία με την παρουσία της διαδόχου Ειρήνης.
Ο τότε Μητροπολίτης Πατρών Κωνσταντίνος είχε γράψει σε σχετική εγκύκλιό του: “Συγκίνησις δυσπερίγραπτος πληροί τας ψυχάς. Παλμοί ιεροί διατρέχουν την πόλιν. Δάκρυα κυλούν εις τους οφθαλμούς. Επανέρχεται μετά 500 έτη από την Βασιλικήν του Αγίου Πέτρου Ρώμης εις την Βασιλικήν του Αγίου Ανδρέου Πατρών η Τιμία Κεφαλή του Πολιούχου ημών. Ουδέποτε άλλο άγγελμα συνήγειρε βαθύτερον την πόλιν ημών. Εις το βάθος του ορίζοντος εμφανίζονται τα οράματα των Παλαιολόγων, διαγράφει κύκλους ο Βυζαντινός δικέφαλος αετός. Κυματίζει εις την αύραν του Πατραϊκού η σημαία της πόλεως με τον χιαστόν Σταυρόν. Νεανίσκοι και παρθένοι, πρεσβύτεροι μετά νεωτέρων, άρχοντες και πάντες λαοί αινέσωμεν το όνομα Κυρίου. Άσωμεν αυτώ άσμα καινόν”.
