Γιώργος Νταλάρας :Ένας από τους κορυφαίους Έλληνες ερμηνευτές
Η πρώτη επαφή με το τραγούδι και η ηχογράφηση που ακυρώθηκε
Ο Γιώργος Νταλάρας ξεκίνησε το 1965 σε ηλικία 16 χρονών, παίζοντας κιθάρα και τραγουδώντας στο πάλκο “Στου Στελλάκη”, με τον βετεράνο Στέλιο Περπινιάδη και τον γιο του Βαγγέλη στο Χαϊδάρι.
Ο Βαγγέλης Περπινιάδης, φίλος του πατέρα του Λουκά Νταράλα, βλέποντας τα φωνητικά χαρίσματα του έφηβου ακόμα Γιώργου, προσπάθησε να τον βοηθήσει να μπει στην δισκογραφία. Του έγραψε μάλιστα και δύο τραγούδια και του πρότεινε να τα ηχογραφήσουν σ΄ ένα στούντιο στα Εξάρχεια. Ο 17χρονος Γ. Νταλάρας καθώς πηγαίνει στο στούντιο την ημέρα που θα ηχογραφούσαν τα τραγούδια, δύο άρματα μάχης είχαν σταθμεύσει προς το μέρος της Στουρνάρη. Προς την άλλη κατεύθυνση επικρατούσε η ίδια εικόνα. Ήταν Παρασκευή 21 Απριλίου 1967, η ημέρα που η στρατιωτική χούντα κατέλαβε την εξουσία, γεμίζοντας το κέντρο της Αθήνας με τανκς. Έτσι λοιπόν δεν κατάφερε να πάει στο στούντιο. Η ηχογράφηση ματαιώθηκε και δεν γράφτηκαν ποτέ αυτά τα τραγούδια. Από την αυτοβιογραφία του Βαγγέλη Περπινιάδη μαθαίνουμε ότι αυτά τα δύο τραγούδια ήταν το “Μπροστά στα σκαλοπάτια σου” ένα κανταδορίστικο χασάπικο και το “Πάντα σε φίλους πίστευα” ένα ζεϊμπέκικο.
Το πρώτο τραγούδι και το μικρό στούντιο στη Σόλωνος
Πέντε μήνες αργότερα ηχογραφεί το πρώτο του τραγούδι από την εταιρία “Αυλός” του Γ. Περγαντή. Η “Προσμονή” σε μουσική του Βασίλη Αρχιτεκτονίδη και σε στίχους Παναγιώτη Καλαποθαράκου ηχογραφήθηκε το 1967 σε ένα μικρό στούντιο στην οδό Μασσαλίας, που είναι πάροδος της Σόλωνος. Το τραγούδι αυτό κυκλοφόρησε σε δίσκο 45 στροφών, αλλά κόπηκε αμέσως και όχι τυχαία από την λογοκρισία των συνταγματαρχών. Οι στίχοι ήταν καθαρά πολιτικοί:
“Πότε η καμπάνα του λαού / του γερο-Μακρυγιάννη / λεύτερο χώμα κι ουρανό / για όλους θα σημάνει”
Όπως έχει παραδεχτεί και ο ίδιος, το όνομα του πατέρα του διευκόλυνε σημαντικά τα πρώτα του βήματα και του άνοιξε πόρτες. Άρχισε να εμφανίζεται σε διάφορα λαϊκά μαγαζιά παίζοντας κιθάρα και τραγουδώντας με ονόματα όπως την Καίτη Γκρέυ, τον Νίκο Καλλέργη και άλλους. Λίγο αργότερα, ο Σπύρος Ζαγοραίος, αδελφικός φίλος του πατέρα του, καλεί το Μάκη Μάτσα στο μαγαζί του στην Πλάκα για να ακούσει τον Νταλάρα. Ο Μάτσας ενθουσιάζεται και ο Γιώργος υπογράφει την ίδια εβδομάδα το πρώτο του συμβόλαιο συνεργασίας στην “ΜΙΝΟΣ”. Ένα συμβόλαιο και μία συνεργασία που κράτησε από το 1968 έως το 2005.
Το 1969, μετά από κάποιες συμμετοχές σε δίσκους με τραγούδια των Λοΐζου, Μητσάκη κ.α., ηχογραφεί τον πρώτο προσωπικό του δίσκο με τραγούδια των Σταύρου Κουγιουμτζή, Λουκιανού Κηλαηδόνη, Γρηγόρη Φούντα, Γιώργου Μητσάκη σε στίχους Κουγιουμτζή, Άκου Δασκαλόπουλου, Δημήτρη Ιατρόπουλου και Κώστα Βίρβου.
Οι μεγαλύτερες επιτυχίες του πρώτου δίσκου, τον οποίο ηχογράφησε σε ηλικία 20 χρόνων, ήταν το “Πού ΄ναι τα χρόνια” και το “Ο ουρανός φεύγει βαρύς” τα οποία ακούγονται μέχρι σήμερα. Αμέσως μετά την κυκλοφορία του πρώτου αυτού δίσκου συνεργάστηκε με την ήδη καταξιωμένη τότε Μαρινέλλα στο “Στορκ” για 3 χρόνια. Με αυτό τον τρόπο η Μαρινέλλα σύστησε στο κοινό τον Γ. Νταλάρα.
Το 1970 κυκλοφόρησε ο δίσκος “Να ΄τανε το 21”, εξ ολοκλήρου με τραγούδια του Σταύρου Κουγιουμτζή. Από αυτόν το δίσκο ξεχώρισαν κομμάτια όπως το “Νά ΄τανε το 21”, “Αν δεις στον ύπνο σου ερημιά”, “Μ΄ έκοψαν, με χώρισαν στα δυο” και “Κάπου νυχτώνει”.
Η συνεργασία σταθμός με τον Μάνο Λοϊζο
Ακολούθησε η συνεργασία με τον Μάνο Λοΐζο, που μεταξύ άλλων απέδωσε τραγούδια όπως το “Αχ χελιδόνι μου”, το “Έχω ένα καφενέ”, το “Πάνε να πεις”, το “Μάνα δεν φυτέψαμε”, το “Δέκα παλικάρια”, όλα σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου.
Μακρά υπήρξε επίσης και η συνεργασία του με τον Απόστολο Καλδάρα. Χαρακτηριστικά δείγματα της δουλειάς τους είναι οι δίσκοι “Μικρά Ασία”, που κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 1972 και ο “Βυζαντινός Εσπερινός” το 1973, στους οποίους συμμετείχε και η Χάρις Αλεξίου, αλλά και μερικά σκόρπια λαϊκά τραγούδια όπως η “Φαντασία” και το “Αχ ο μπαγλαμάς”. Η κυκλοφορία του δίσκου “Μικρά Ασία” συνέπεσε με την επέτειο των 50 χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή.
Οι ερμηνείες στο δρόμο προς την αποκατάσταση της Δημοκρατίας
Η ηχογράφηση των “Λιανοτράγουδων της πικρής πατρίδας” του Μίκη Θεοδωράκη και του Γιάννη Ρίτσου με λαϊκή ενορχήστρωση σφραγίζουν την επιστροφή στη Δημοκρατία 1974. Δημιουργούνται τραγούδια σταθμοί όπως “Τη ρωμιοσύνη μην την κλαις”, “Εδώ το φως”, “Κουβέντα με ένα λουλούδι”, “Το κυκλάμινο”, “Καρτέρεμα” κ.α. Τα “Λιανοτράγουδα” ηχογραφήθηκαν για πρώτη φορά στο Παρίσι από τη Μαρία Φαραντούρη το 1972 και δεύτερη φορά στην Αθήνα κρυφά (λόγω της δικτατορίας) με τον Γιώργο Νταλάρα και την Άννα Βίσση, που τότε έκανε την πρώτη της εμφάνιση. Δύο χρόνια μετά, το 1976, ηχογραφούν δύο τραγούδια (“Κόκκινο τριαντάφυλλο” και “Εκείνος ήταν μόνος”) στην μνήμη του Αλέκου Παναγούλη. Τα τραγούδια αυτά κυκλοφόρησαν σε δισκάκι 45 στροφών, αλλά αργότερα συμπεριλήφθηκαν και σε μεγάλους δίσκους.
